Konya Bilim Merkezi BilimUp
 / 

Tembel Hayvanlar Neden Tembeldir?

Gülnur Şener
6 dk
3939

Belgesellerde gördüğümüz Amerika kıtasına özgü tembel hayvanların neden bu kadar yavaş hareket ettiğini hiç merak ettiniz mi? Neden hızlı hareketlerde bulunarak bu “tembel” isimlerini değiştirmek için çaba göstermiyorlar? Tembel hayvanlar Orta ve Güney Amerika'nın yağmur ormanlarında bulunan son derece yavaş hareket eden memelilerdir. Tembel hayvanlar, hayatlarının çoğunu ağaçların içinde veya çevresinde geçirdikleri için ağaç memelileri olarak da tanınırlar. 

Karasal dünyanın çoğu ağaçlarla kaplı olsa da gölgeliğe yuva yapan ve yalnızca yaprak diyetiyle yaşamını sürdüren çok az sayıda omurgalı vardır. Ağaç tembelleri, ağaçta yaşayan en sembolik memeliler arasındadır. Bazı tembel hayvanlar yıllarca aynı ağaçta kalır. Devasa çengelli pençeleri ve uzun kolları, zamanlarının çoğunu ağaçlardan baş aşağı sarkarak geçirmelerine olanak sağlar. Bir tembel hayvanın boyu 60-80 cm arasında değişebilir ve 3.5-7.7 kg arasında bir ağırlığa sahip olabilir. Tembel hayvanların renk görüşü vardır ancak görsel becerileri o kadar iyi değildir. Ayrıca işitmeleri oldukça zayıftır. Bu nedenle yiyecek bulmak için esas olarak dokunma ve koku alma duyularına güvenirler. 

Tembel hayvanların bu yavaş yaşam tarzı da esasında hayvanın ağaçtaki ortamına adapte olmasının doğrudan bir sonucudur. Orman ve vahşi yaşam ekolojisi profesörü Jonathan Pauli, “Omurgalılar arasında bu, yaşam tarzlarının en nadir görülenidir” yorumunu yaparak bu yavaş yaşam tarzına dair araştırmalar yapmış ve çıkarımlarda bulunmuştur. Aynı zamanda 1749'da Fransız doğa bilimci Georges Buffon, yaşam bilimleri ansiklopedisinde bu tembel hayvanları tanımlayan ilk kişi olmuştur.

 Tembel hayvanlar inanılmaz derecede yavaş hareket eder ancak bunun çok basit ve geçerli bir nedeni vardır: hayatta kalmak. Bu hayvanların yaklaşık 64 milyon yıldır bu gezegende olmaları, onların yavaşlıklarının altındaki stratejilerinin amaçlarına ulaştığını açıkça gösteriyor. Ancak onları bu kadar yavaş hareket ettiren şeyin ne olduğunu ve bunun neden bu kadar iyi çalıştığını tam olarak anlamak için bu olağan dışı hayvanların biyolojisine daha detaylı bakmamız gerekiyor.



Tembel hayvanlar, ağırlıklı olarak yaprak yiyen bir beslenme alışkanlığına sahiptir ve düşük kalori içeriğine sahip materyalleri tüketirler. Yaprağa dayalı beslenmede uzmanlaşmış birçok başka memeli vardır ancak genellikle bu hayvanlar düşük kalorili diyetlerini nispeten büyük miktarlarda yiyecek tüketerek telafi ederler. Örnek verecek olursak yaprak yiyen uluyan maymunlar normal bir hızda hareket ederler ancak vücut kütlesinin kilogramı başına tembel hayvanlardan üç kat daha fazla yaprak tüketirler ve yiyeceklerini nispeten hızlı bir şekilde sindirirler. Tembel hayvanların farklı bir özelliği de burada yatmaktadır. Memelilerin çoğu için sindirim hızı vücut büyüklüğüne bağlıdır ve daha büyük hayvanların genellikle yiyeceklerini sindirmesi daha uzun sürer. 

Tembel hayvanların dört odacıklı midesi sürekli doludur ve bu nedenle daha fazla yaprak ancak sindirim mideyi terk edip ince bağırsağa girdiğinde alınabilir. Yiyecek alımı ve enerji harcaması sindirim hızı ve midedeki oda ile sınırlıdır. Tüm bunlar minimum enerji harcamasının minimum enerji alımıyla hassas bir şekilde dengelendiği bir yaşam tarzına sebep oluyor.  Böylece diğer bazı hayvanlar gibi kendilerini savunma veya yırtıcılardan kaçma kapasiteleri yoktur. Bunun yerine hayatta kalmaları tamamen kamuflaja bağlıdır.

KAMUFLAJI NASIL SAĞLARLAR?

Kürklerinde büyüyen alglerle simbiyotik ilişkileri kamuflajlarının önemli bir parçasıdır. Tembellerin başlıca yırtıcıları olan jaguarlar, ocelotlar gibi büyük kedilerin ve harpiya kartalı gibi kuşların hepsi öncelikle avlarını görsel olarak algılar ve bu avcıların tembel hayvanların onları fark etmeyecek bir hızda hareket etmeleri muhtemeldir. Buna karşın tembel hayvanlar o kadar iyi kamufle olurlar ki onları yuvalarında tespit etmek dahi zordur. Yırtıcıların işini daha da zorlaştırmak için tembel hayvanlar fazla hareket etmez. Hareket ederken hareketleri zar zor fark edilir. Avcılar genellikle avlarının hareketiyle uyarılır, bu nedenle avını tespit etmek için harekete dayanan bir avcı olarak bir tembel hayvanı tespit etmek daha zordur.

Tembel hayvanların sürdürdüğü bu yavaş yaşam kesinlikle "en düşük varoluş biçimi" değildir hatta diğer herhangi bir hayvanınki kadar stratejiktir. Onlar av olarak tanımlanmaktan kaçınmalarına yardımcı olan hareket kalıplarına sahip, yemek bulmak için hayatlarını tehlikeye atmaktan kaçınmak için yavaş bir tempoda hayat süren enerji tasarruflu memelilerdir. Bunda hepimiz için bir yerlerde bir ders olmalı.




Kaynakça

1-https://elifesciences.org/articles/49053

2-https://www.sciencedaily.com/releases/2019/10/191008165821.htm

3-https://dergipark.org.tr/en/pub/uykubulteni/issue/56314/700158

4-https://clinicaltrials.gov/ct2/show/results/NCT04179838?view=results


Benzer Makaleler
Bitkiler de Konuşur
Kahve ya da Çay Tercihimizi Genler mi Belirler?
Arılar Kovanlarını Nasıl Koruyor; Propolis ve Arı Sütü
Uyku Gerçekten Dinlendirir Mi?
Hapşırmak Sadece İnsanlara Mı Özgüdür?
Böcekler Neden Işık Etrafında Toplanır?
Aksolotl Semenderleri Beyinlerini Nasıl Yenileyebiliyor?
Acıyı Algılayamayan Beynimiz Nasıl Ağrıyor?
İlk Hücre Teorisi: Yaşam Nasıl Ortaya Çıktı?
İlaçlar Nasıl Onaylanıyor?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER