Koronavirüsün yaygınlaşması ve vakaların artmasıyla birlikte geçirdiğimiz pandemi süreci yüz yüze eğitimlerin artmasına sebep oldu. Birçok eğitimci ve kurum eğitimlerini çevrimiçi devam ettirdi. Peki, sizce çevrimiçi eğitim öğrenme durumumuzu nasıl etkiledi?
Çok sayıda araştırma, insanların çevrimiçi eğitimde yüz yüze eğitimlerden farklı bir şekilde ilişki kurduğunu göstermiştir. Asıl merak edilen ise, vücudun bir fark yaşayıp yaşamadığı yani çevrimiçi eğitimin fizyolojik etkilerinin ne olduğu olmuştur.
Bilginin kalıcılığını sağlayan faktörlerden biri de strestir. Orta düzeyde stres, öğrenme için faydalı olabildiği gibi birçok durumda da gereklidir. Stres, kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği tepkidir. Kaygı, aşırı uyarılmışlık hâli (her an bir şey olacakmış gibi ruhsal olarak vücudun tetikte olması durumu), duygusal çöküntü, engellenme, gerginlik ve çatışma gibi tehdit duygusu veya acıya neden olan olaylarda stres seviyemiz yükselir. Stres hormonunun artmasıyla birlikte kortizol seviyeleri de yükselir.
Kortizol, bilginin uzun süreli hafızaya işlenmesinde engelleyici bir rolü oynar. Aşırı stresin öğrenmeyi olumsuz etkilemesi gibi, stressiz veya umursamazlık hali de aynı derecede öğrenmeyi olumsuz etkiler. Çünkü; strese sebep olan aşırı kaygının ciddi ölçüde azalmasıyla birlikte, genel uyarılmışlık hâli yani vücutta olması gereken normal seviyedeki tetikte bulunma durumu azalır ve kişi olaylara ve durumlara karşı tepki veremez hâle gelir. Başka bir deyişle vücut uyku durumuna geçer ve alıcılarını kapatmaya odaklanır. Bir süre sonra sadece bir ses duymakla yetinirsiniz, dinlediklerinizi ve gördüklerinizi anlamlandırmakta zorlanırsınız.
Ruhr Bochum Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, 120 dakika süren anatomi dersine 82 tıp fakültesi öğrencisinin yarısı çevrimiçi ve diğer yarısı da yüz yüze katılım sağlamıştır. Özel sensörlerle dersin yarısında ve bitiminde öğrencilerin kalp atış hızı ve tükürük seviyeleri ölçülmüştür. Çıkan sonuçlarda; derse çevrimiçi katılan öğrencilerin diğerlerine göre kalp atış hızının ve tükürük seviyelerinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Yapılan anketlerde ise yüz yüze eğitime katılan öğrencilerin daha fazla keyif aldıkları, diğer öğrencilerden böyle bir geri dönüş olmadığı ifade edilmiştir. Bunun sebebi sempatik sinir sisteminin artan aktivitesidir, yani tepkilerinizin, yanıt ve fiziksel faaliyetlerinizin sayısındaki artış sizi bulunduğunuz ortamla iletişime zorlar. Çevrimiçi yapılan eğitimlerin çoğunda bu zorunluluk yoktur.
Fizyolojik etkilerin eğitimin türüne göre değişmesi bizlere stresin önemi konusunda bilgi veriyor. Hala mecburi koşullarda alınan ve verimsiz geçen çevrimiçi eğitimleriniz varsa, kendinizi strese koşullayıp eğitime karşı ciddileşirseniz belki de uyku durumundan çıkarak daha verimli bir ders süreci yaşayabilirsiniz. Peki siz hangisini tercih edersiniz, zamandan ve enerjiden tasarruf ettiren çevrimiçi eğitim mi, yoksa daha verimli ve kalıcı olan yüz yüze eğitim mi?
Morgan, T.Clifford. Psikolojiye Giriş. Konya :Eğitim Yayınevi, 2017.
