Konya Bilim Merkezi BilimUp

Üç Boyuttan Fazlası Var Mı?

Ayşe Edanur Başer
3 dk
824

Günlük hayatımızda cisimlerin konumunu belirlemek için genellikle koordinatları kullanılırız. Eğer bu bir nokta ise enlem ve boylam yeterlidir. Fakat bir nesne olduğunda derinlik de koordinatlara dahil olur.

Peki evrende sadece üç boyut mu vardır?

Yerini belirlemeye çalıştığınız uçan bir cismin hareket halinde olduğunu düşünün. Konumunu tanımlamak için üç sayı yeterli olmayacaktır. Bunların yanı sıra belirli bir noktada bulunduğu zamanı da bilmemiz gerekir. Bu sebeple bildiğimiz dünya, uzayın üç boyutuna (uzunluk, genişlik ve derinlik) ve bir zaman boyutuna sahiptir. Einstein’a göre evren bir “uzay-zaman”dır. Yani uzunluk, genişlik, yükseklik ve zaman olmak üzere dört boyuttan oluşur. Bu görünür boyutların ötesinde bilim insanları, bazı potansiyel boyutların bulunduğunu düşünmektedir. Süpersicim Teorisinin teorik çerçevesi, evrenin on farklı boyutta var olduğunu varsaymaktadır. Yukarıda bahsedilen dört boyuta ilave olarak beşinci boyut, içinde bizimkinden biraz farklı bir dünya görebileceğimiz boyuttur. Bu da bizim dünyamızla diğer olası dünyalar arasındaki benzerlik ve farklılıkları ölçmemiz için bize bir araç verebilmektedir.

Altıncı boyut, Büyük Patlama ile başlayan tüm olası evrenleri karşılaştırabileceğimiz ve konumlandırabileceğimiz bir olası dünyalar düzlemi görecektik.

Yedinci boyutta, farklı başlangıç koşullarıyla başlayan olası dünyalara erişiminiz vardır.

Sekizinci boyut, bize her biri farklı başlangıç koşullarıyla başlayan ve sonsuzca dallanan olası evren tarihlerinin bir düzlemini verir.

Dokuzuncu boyutta, tüm farklı olası fizik yasalarından ve başlangıç koşullarından başlayarak tüm olası evren geçmişlerini karşılaştırabiliriz. Onuncu boyutta, mümkün ve hayal edilebilecek her şeyin kapsandığı noktaya geliyoruz.

Algılayamadığımız bu altı boyutun varlığı, doğada tutarlılığın olması için Sicim Teorisi için gereklidir. Görebildiğimiz dört boyutun algılanabiliyor olması, iki farklı mekanizmadan biriyle açıklanabilir. Ya ekstra boyutlar çok küçük bir ölçekte sıkıştırılır ya da zar teorisi denilen dünyamız bir zara karşılık gelen 3 boyutlu bir alt manifold üzerinde yaşayabilir.

Benzer Makaleler
Ay Denizlerdeki Suyu Nasıl Çeker?
Rüzgar Tulumu Nasıl Çalışır?
Bumerang Nasıl Çalışır?
Anti-Madde Nedir?  Anti-Madde İle Karşılaşırsanız Yok Olur Musunuz?
Suyun Sıcaklığı Eriyen Buzun Şeklini Belirleyebilir Mi?
Ölçülebilen En Kısa Zaman Birimi: Zeptosaniye
Nükleer Enerjinin İki Yüzü
Bitkilerden İlham Alan Transforigami Mikroakışkanları
Hidrojenli Araba Nedir? Nasıl Çalışır? Hidrojen Yakıtlı Araçlar Neden Yaygınlaşmadı?
Yıldızlar Neden Göz Kırpar?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER