Ocak ayının sonunda yaşadığımız gibi, kışın kar fırtınasının ve yarım metreyi aşkın kar yağmasının ardından güvende kalmak istiyoruz. Bu nedenle yolları, otoparkları, araba yollarını ve kaldırımları kar küreme yaparak ve tuz kullanarak temizliyoruz. Bu esnada kara dökülen tuz, buzu nasıl eritir?
Tuz, buzla etkileşerek suyun donma noktasını düşürür. Suyun donma noktası 0 ℃ (32 ℉)’dir. Sıcaklık 0 ℃ veya altına düştüğünde su molekülleri arasındaki hidrojen bağları güçlenir. Moleküller kendilerini kristal bir yapı halinde düzenlerler. Böylece sıvı haldeki su, katı haldeki buza dönüşür.
Sıcaklık 0 ℃ 'nin üzerine çıktığında, H2O molekülleri arasındaki bağlar gevşediği ve yapı daha akışkan bir hale geldiği için buz sıvıya dönüşür. Tuz buza uygulandığında da, tuz molekülü sodyum ve klorür iyonlarına ayrışır ve su molekülleri arasındaki bağları bozar. İyonlar bu şekilde su molekülleriyle etkileşerek hidrojen bağlarını gevşetir, buz erir ve suya dönüşür.
Ancak havanın çok soğuk olduğu durumlarda, yolun ya da yolu kaplayan asfaltın sıcaklığı -9℃’nin altına düştüğünde sodyum klorürün etkisi çok daha azdır. Böyle düşük sıcaklıklarda, magnezyum klorür (MgCl2) veya kalsiyum klorür (CaCl2) içeren daha düşük sıcaklıklar için formüle edilmiş tuzları kullanmak en iyisidir. MgCl2 ve CaCl2 3 iyondan oluşurken (1 Mg + 2 Cl = 3 ya da 1 Ca + 2Cl = 3) NaCl 2 iyondan oluşur (1 Na + 1 Cl = 2). Yani su moleküllerinin arasına girip birbirlerine sıkı sıkı bağlanmalarına engel olacak iyon sayısı NaCl’de 2 iken, bu tuzlar için etkileşecek iyon sayısı 3’tür. Magnezyum klorür veya Kalsiyum klorür tuzu kullanıldığında, su molekülleri arasındaki bağları bozacak daha fazla iyon olduğundan bu tuzların eritme gücü daha yüksektir.
Tuz; yolları, park yerlerini, kaldırımları ve araba yollarını temizlemek için kar ve buzu temizlemede önemli bir rol oynayabilir. Ancak, tuz kullanmanın da bir sonucu vardır. Eğer çok miktarlarda kullanılırsa her yıl karlara dökülen bu buzlar, nehirleri ve gölleri daha tuzlu hale getirebilir. Yağmur, sokaklara ve diğer tuzlu yüzeylere yağdığında oradaki tuzu toplar ve yağmur borularında birikir. Sular, bu borulardan akarak yağmur kanalına ulaşır. Yağmur kanalı doğrudan nehirlere bağlanan bir boru ağıdır. Kışın karlara dökülen tuzlar çok miktardaysa bu nehirlerin su kalitesini etkileyebilir ve orada yaşayan balıklara ve suda yaşayan böceklere bile etkisi olabilir. Bu nedenle kar ve buzu eritmek için gerekenden fazla tuz kullanmamak önemlidir.
