Konya Bilim Merkezi BilimUp

Tüketim Alışkanlıkları İklim Krizini Etkiliyor Mu?

Beyza Gizem Yıldırım
3 dk
2064

İnternetten en son ne zaman bir şey satın aldınız? Alışveriş yapmak hiç bu kadar kolay olmamıştı değil mi? Artık belirli saatlerde mağazaya gitmek, ürün aramak için reyonlarda dolaşmak ve ardından kasada beklememiz gerekmiyor. Son yıllarda tek bir tıkla her şey için her yerde ve her zaman alışveriş yapma özgürlüğüne sahibiz. Bu da çoğu zaman "acaba" bile demeden bir şeyler satın almanın ne kadar kolay olduğunu bize gösteriyor.

Bir şey satın aldığımızda dopamin darbesi alırız.  E-alışverişte ise hem satın aldığımızda hem de teslim aldığımızda çifte dopamin darbesi alırız. Bu yüzden çevrimiçi alışveriş, mağazadan bir şeyler satın almaktan daha eğlenceli görünebilmektedir. Alışverişe yönelik bu biyolojik zorlama, kısmen insanların kodlanma biçiminden kaynaklanmaktadır. Bilinçaltımızda, "en çok şeye sahip olanın hayatta kalma olasılığı da en yüksektir" fikri yatar. Bu yüzden kış için daha fazla yiyecek, ısınmak için daha çok odun ve hayatta kalma fikrinden emin olmak için yeterince şeye sahip olma arzusu duyulur. Bugün daha fazlasına ihtiyacı olmamasına rağmen sürekli alışveriş yapmaya devam eden insanlar vardır. 2017 yılında Amerika‘da; mücevher, saat, valiz, kitap, telefon gibi ürünlere 2002 yılında yapılan harcamanın iki katı kadar harcama yapılmıştır. Oysa bu süre zarfında nüfus yalnızca %13 artmıştır. Kozmetik ve kişisel bakım ürünlerine de bu süre zarfında yapılan harcamalar ikiye katlanmıştır. Ortalama bir Amerikalı, yılda 66 giysi satın almaktadır. Maliyetler düşse bile günden güne harcanan miktar yüksek bir ivmeyle artmaktadır. Aynı zamanda bu satın almaların çoğu online yapıldığı için iade etmek daha da zorlaşmaktadır. Bir ankete göre on müşteriden dokuzu online alışverişlerde iade seçeneğini kullanmamaktadır. Aynı zamanda satın alınan birçok şey kullanılmamaktadır. Peki tüm bu ürünler nereye gidiyor dersiniz?

Pek çoğu evlerde sürekli artan bir dağınıklığa dönüşmektedir. Yine ABD’deki bir istatistiğe göre; evlerin metrekareleri son yirmi yılda %23 artarken, depolama alanları iki katına çıkmıştır. Fazla eşyaları bağışlamak kendimizi iyi hissetmemizi sağlasa da toplanan eşyaların çoğunun çöplüklere gittiği tahmin edilmektedir. 2015 yılında 26 milyon ton plastik çöpe atılmıştır ve yalnızca %9’u geri dönüştürülmüştür.


İnsanlar daha ucuz ürünler istemeye devam etmektedir. Bu da üreticilerin maliyetleri kısması ve daha düşük kaliteli ürünler üretmesi anlamına gelmektedir. Bu, ürünlerin kullanım süresini azaltıp kolayca eskimesine sebep olmaktadır. Planlı eskitmenin de katkısıyla, 20 yıl içinde küresel orta sınıfın nüfusunun 3 milyar  artması beklenmektedir. Bu yüzyılın ortalarında okyanuslarda biriken plastik maddelerin miktarının balık sayısından fazla olacağı beklenmektedir. Biyolojik olarak çözünmesi bin yıl sürebilen eşyaları üretmeye, kullanmaya ve çöpe atmaya devam ediyoruz. Artık çöplüklerimiz tükendi.

Sadece kıyafetlerimizi dokuz ay daha fazla giymek, o giysi için karbon ayak izinizi %30 oranında azaltabilmektedir. Herkes bu yıl ikinci el bir ürün satın alırsa yaklaşık altı kilo karbondioksit emisyonu tasarrufu sağlanabilecektir. Bu bir yıl boyunca yarım milyon arabayı trafikten çıkarmakla eşdeğerdir. Bireysel davranışlar sorunu hafifletse de hızlı moda anlayışının sona ermesi ve iklim politikalarının tüketici davranışlarını değiştirmeye yönelik olması gerekmektedir.

Kaynakça
  1. KAYA, A. G. E. HIZIN KRİZİNDEN YAVAŞLAMAYA: HIZLI MODA.
  2. Rose, S., & Dhandayudham, A. (2014). Towards an understanding of Internet-based problem shopping behaviour: The concept of online shopping addiction and its proposed predictors. Journal of behavioral addictions3(2), 83-89.
  3. YÜKSEL, B. H. G. C. Moda Sektörünü “Yavaşlatan” Eğilim: Eko Moda ve Moda'da Sürdürülebilirlik. Akdeniz Sanat4(8).

Benzer Makaleler
Herkesten Üstün Olduğunu Zannetmek: Narsizm
Görgülü Kuşlar Neden Gördüğünü İşler?
“Öpeyim De Geçsin!” Sözü Bilimsel Bir Gerçekliğe Sahip Olabilir Mi?
“Her Şey Senin Kafanın İçinde!”: Dijital İletişimde Şiddet
Öfke Duygusu Hedefinize Ulaşmanızı Kolaylaştırır Mı?
Şarkılar Neden Aklımızda Bozuk Plak Gibi Çalıp Durur?
Nostalji Sevmeye Programlı Olabilir Misiniz?
Düzeni Sağlamak; Kırık Camlar Teorisi
Parkinson Yasası  Nedir?
Cahil Cesareti: Dunning-Kruger Sendromu
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER