Konya Bilim Merkezi BilimUp

Tembel Gezginler: Enerji Tasarruflu Seyahat Eden Hayvanlar

Beyza Gizem Yıldırım
9 dk
494

İnsanlar olarak, karada, denizde ve havada bizi taşıyabilecek makineler icat ettik. Belki de dünyadaki en tembel gezginleriz. Atalarımızın bir ömür boyu kat edebileceği mesafeleri şimdi birkaç saatte kat edebiliyoruz. Enerjilerinin çoğunu kullanmadan uzun mesafeler kat eden başka canlılar da var. Enerji tasarruflu seyahat yöntemlerini kullanan bazı canlıları sizin için derledik.

Akıntılardan Faydalanan Deniz Canlıları

Okyanus akıntıları, su kütlelerinin belirli bir yönde hareket ettiği sürekli bir akış sağlar. Bu akıntılar, ısı ve tuz dengesini düzenleyerek, okyanus ekosistemini ve küresel iklimi etkiler. Birçok deniz canlısı, enerji tasarrufu sağlamak ve hızlı bir şekilde uzun mesafeler kat etmek için bu akıntılardan faydalanır. 

Uzun Mesafe Yüzücüleri Caretta carettalar


Caretta carettalar, deniz kaplumbağaları arasında en uzun göç yolculuklarına çıkan türlerdendir. Yumurtlamak için binlerce kilometre yol kat edebilirler. Araştırmalar, bu kaplumbağaların, enerji tasarrufu sağlayarak göç ettikleri sırada okyanus akıntılarını kullandığını göstermiştir. Uydu takibi ile yapılan gözlemler, Caretta carettaların elverişli sularda akıntıyı pasif olarak takip ettiklerini, ancak istedikleri yöne gitmek için aktif kararlar alabileceklerini ortaya koymuştur. Gerektiğinde akıntıları kullanarak enerji harcamadan yol alırlar.

Okyanus Tabanının Sürüngenleri Yılan Balıkları

Yılan balıkları, deniz tabanında yaşayan ve okyanus akıntılarından faydalanan başka bir canlıdır. Bu sürüngenler, deniz tabanındaki çamurlu ve kumlu bölgelerde yaşarlar ve besin arayışında okyanus akıntılarından yararlanırlar. Akıntılar sayesinde, daha az enerji harcayarak besin ve üreme alanlarına ulaşırlar.

Sessizce Sürüklenenler Midyeler ve Mercanlar

Midyeler ve mercanlar gibi bazı deniz canlıları, enerji tasarruflu seyahat için akıntılardan faydalanır. Midyeler ve mercanlar, deniz tabanında ve kayalık bölgelerde yaşarlar. Okyanus akıntıları, bu canlıların besin ihtiyaçlarını karşılamak için sürekli olarak besin sağlar ve bu sayede enerji harcamadan yaşamlarını sürdürebilirler.

Akıntıda Büyüyen Mangrov Tohumları

Mangrov ağaçlarının tohumları ve yavruları da okyanus akıntılarını kullanarak yeni yaşam alanlarına yayılırlar. Bu sayede, mangrovlardan doğan yavrular, enerji harcamadan güvenli ve uygun yaşam alanlarına ulaşabilirler.

Akıntılardan faydalanarak enerji tasarrufu sağlayan bu deniz canlıları, yaşamlarını sürdürebilmek için doğanın sunduğu avantajlardan yararlanırlar. Bu sayede, enerjilerini daha verimli bir şekilde kullanarak, üreme, beslenme ve hayatta kalma şanslarını artırırlar.

Okyanus akıntılarını kullanan deniz canlılarının yaşamlarına dair daha fazla bilgi edinmek, bu canlıların adaptasyon yeteneklerine hayranlık duymamızı sağlar. Bu akıllıca enerji tasarrufu yöntemleri, hayvanların dünya üzerindeki ekosistemlerle daha uyumlu bir şekilde yaşamasına olanak tanır ve bizlere doğanın sürekli olarak dengede olma çabasını gözler önüne serer.

Rüzgarla Seyahat Eden Tardigratlar

Tardigratlar, 250-500 mikron boyutlarına rağmen son derece dayanıklı ve ilginç canlılardır. Yaklaşık 1.000 farklı türü bulunan tardigratlar, su ayıları olarak da bilinir ve dünya genelinde en zorlu ortamlarda bile yaşayabilirler. Bu küçük hayvanların yaşamları ve rüzgarla seyahat etme yetenekleri, onları doğanın sıra dışı gezginleri olarak nitelendirmemize neden olur.


Tardigratlar, yaşamlarının çoğunu sucul ortamlarda geçirirler ve tipik olarak yosunlar ve likenler gibi nemli ortamlarda yaşarlar. Ancak, su kaynaklarının azaldığı veya ortamın kuruduğu durumlarda, tardigratlar "kuruma direnci" adı verilen bir süreçle karşı karşıya kalır. Bu süreçte, vücutlarının su içeriğini büyük ölçüde kaybederek biyolojik işlevlerini neredeyse durdururlar ve bu sayede susuz ortamlarda hayatta kalabilirler.

Küçük boyutları ve hafiflikleri sayesinde, Tardigratlar rüzgarla seyahat etme kabiliyetine sahiptirler. Rüzgarın etkisiyle yerden havalandıklarında, çok daha büyük mesafelere uçarak yeni yaşam alanlarına ulaşabilirler. Bu durum, türlerin yayılması ve genetik çeşitliliğin korunması açısından önemlidir. Tardigratlar, yeni ortamlara ulaştıklarında, uygun koşullar altında, biyolojik işlevlerini yeniden başlatarak yaşamlarına devam ederler. Tardigratlar, hayatta kalmak için inanılmaz derecede esnek ve dayanıklı olmalarıyla bilinir ve bu sayede yoğun radyasyona, basınca ve sıcaklık değişimlerine dayanabilirler.

Tardigratların yaşamları ve rüzgarla seyahat etme yetenekleri, doğanın adaptasyon ve direnç kabiliyetinin sıra dışı örneklerinden biridir. Ayrıca Tardigratların benzersiz hayatta kalma yetenekleri, uzayda canlılık konusundaki çalışmalara da katkı sağlamaktadır. Bu mikroskobik canlılar, uzaydaki aşırı koşullara dayanıklılıkları sayesinde, astrobiyoloji ve uzay araştırmalarında büyük ilgi görmektedir. 2007'de Avrupa Uzay Ajansı tarafından gerçekleştirilen Foton-M3 görevi kapsamında, tardigratlar Dünya'nın yörüngesine gönderildi ve orada 10 gün boyunca radyasyona, vakuma ve aşırı sıcaklık değişikliklerine maruz bırakıldı. Göreve katılan tardigratların büyük bir kısmı, yeryüzüne döndüklerinde başarılı bir şekilde canlanarak, bu aşırı koşullara dayanıklı olduklarını göstermiştir. Bu sonuçlar, gelecekteki uzay araştırmalarında ve insanlığın uzayda yaşaması ve seyahat etmesi için gerekli teknolojilerin geliştirilmesinde, tardigratların sağladığı benzersiz bilgilerden yararlanılması ihtimalini güçlendirmektedir.

Süzülen Akbabalar

Akbabalar, genellikle etçil ve leşçil beslenme alışkanlıklarıyla tanınan büyük kuşlardır. Bu etkileyici uçucular, enerji tasarrufu sağlayan süzülerek uçuş teknikleriyle doğadaki en tembel gezginler arasında yer alır. Akbabaların yaşamları ve süzülerek seyahat etme yetenekleri, doğanın enerji verimliliği ve adaptasyon kabiliyetine dair önemli bilgiler sunar.


Akbabalar, termik akımları kullanan süzülerek uçma yeteneğine sahiptir. Termik akımlar, güneş ışığı tarafından ısıtılan yüzeylerden yükselen sıcak hava kütleleridir. Bu akımlar, akbabaların yükseklik kazanmalarını ve enerji harcamadan uzun mesafelerde süzülerek uçmalarını sağlar. Havada kaldıkları sürenin yalnızca %1'inde kanat çırparlar ve bu kanat çırpışların büyük çoğunluğu kalkış esnasında gerçekleşir. Süzülerek uçuş sayesinde enerji harcamadan yüzlerce kilometre kat edebilir ve böylece yiyecek arama ve üreme alanlarına ulaşabilirler. Bu kuşlar, leşler üzerinden beslenirler ve bu nedenle ölü hayvanların bulunduğu alanlara seyahat etmek zorundadırlar. Süzülerek uçuş, bu büyük kuşlar için enerji açısından daha az maliyetli bir yolculuk yöntemi sunar.


Akbabaların süzülerek uçuş yeteneği, aerodinamik ve fizyolojik adaptasyonların sonucudur. Büyük kanat açıklıkları ve yüzey alanları sayesinde, bu kuşlar havada süzülürken dengede kalabilir ve hızlarını kontrol edebilirler. Ayrıca, yüksek enerji verimliliği sağlayan kas yapıları ve düşük enerji harcayan metabolizmaları ile enerji tasarrufu sağlarlar. Akbabaların yaşamlarını ve süzülerek seyahat etme yeteneklerini incelemek, doğanın enerji verimliliği ve adaptasyon kabiliyeti hakkında önemli bilgiler sunar. Ayrıca, akbabaların yaşamları, ekosistemde önemli rolleri olan temizleyici ve dengeleyici görevleriyle de dikkat çeker. Bu büyük kuşların yaşamları ve uçuş teknikleri, hem doğanın mucizesine hem de enerji verimliliğine dair ilham verici örnekler sunar.

Diğer Hayvanlardan Yararlanan Gezginler

Bazı canlılar, enerji tasarrufu sağlamak için diğer hayvanların hareketlerinden yararlanır. Bu tür canlılar, seyahat etmek için "ektozookory" olarak adlandırılan yöntemi kullanır. Bu yöntem, bir canlının başka bir hayvanı ulaşım aracı olarak kullanarak enerji harcamadan istedikleri yere gitmelerini sağlar. Ektozookory, doğada farklı türler arasında enerji verimliliği ve uyum sağlayarak yaşamalarına yardımcı olur. Bu olayı en çok tohumlarını yaymak için diğer canlıları kullanan bitkilerde görebilirsiniz.

Yavru kerevitler ve salyangozlar gibi bazı hayvanlar, istedikleri yere gitmek için zaten oraya giden kuşların tüylerine yapışarak seyahat ederler. Bu canlılar, kuşların hareketlerinden enerji tasarrufu sağlayarak uzun mesafeler kat edebilirler. Bilim insanları, bu tür canlıların kuş tüylerine yapışarak yaşadıkları alanlara ve üreme bölgelerine ulaştıklarını gözlemlemiştir. 2012'de yapılan bir araştırma, salyangozların çoğunun kuş tüylerine yapıştığını ve uçuştan hemen önce yapışıp, kuş yürümeye başladığında ayrıldıklarını ortaya koymuştur. Bu, salyangozların enerji tasarrufu sağlayarak yeni yaşam alanlarına ulaşmalarını sağlar.

Parazitler ve bitkiler de ektozookory yöntemini kullanarak seyahat eder. Örneğin; keneler ve bitler gibi parazitler, ev sahibi hayvanların vücutlarında hareket ederek yeni alanlara yayılır. Bitkilerin tohumları ise bazen hayvanların tüylerine, derilerine veya ayaklarına yapışarak yeni bölgelere taşınır ve yayılır. Ektozookory, doğada enerji verimliliği sağlayan ve türler arasında uyumun bir parçası olan bir seyahat yöntemidir. Bu tür canlıların yaşamlarını incelemek, enerji tasarrufu ve doğanın adaptasyon yetenekleri hakkında önemli bilgiler sunar. Ektozookory, hem hayvanlar hem de bitkiler için enerji tasarrufu sağlayan ve yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olan doğal bir süreçtir.

Sonuç olarak, doğada enerji tasarruflu seyahat etme yöntemlerini uygulayan bu çeşitli canlılar, insanlar için ilham kaynağı ve öğrenme fırsatları sunmaktadır. Deniz kaplumbağalarının akıntılardan faydalanması, rüzgarla seyahat eden tardigratlar ve süzülen akbabaların enerji verimli uçuşları, doğanın sürdürülebilirlik ve verimlilik konularında sunduğu derslerle bizlere yol göstermektedir. Ayrıca, tardigratların uzay araştırmalarında kullanılması, insanlığın uzaydaki yaşam ve seyahat hedeflerine yönelik teknolojilerin geliştirilmesinde yeni ufuklar açmaktadır. Bu bilgiler, gelecekte enerji tasarrufu ve çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesine katkı sağlayarak, insanların daha sürdürülebilir ve doğa ile uyumlu bir yaşam sürdürmelerine yardımcı olacaktır.

Kaynakça
  1. Mc.GAHAN, J. E. R. R. Y. (1973). Gliding flight of the Andean condor in nature. Journal of Experimental Biology58(1), 225-237.

  2.  Gagyi-Palffy, A., & Stoian, L. C. (2011). A short review on tardigrades–some lesser known taxa of polyextremophilic invertebrates. Extreme Life, Biospeology and Astrobiology3(1), 13-26.

  3. Hart, K. M., Mooreside, P., & Crowder, L. B. (2006). Interpreting the spatio-temporal patterns of sea turtle strandings: going with the flow. Biological Conservation129(2), 283-290.

Benzer Makaleler
Bitkiler de Konuşur
Kahve ya da Çay Tercihimizi Genler mi Belirler?
Arılar Kovanlarını Nasıl Koruyor; Propolis ve Arı Sütü
Uyku Gerçekten Dinlendirir Mi?
Hapşırmak Sadece İnsanlara Mı Özgüdür?
Böcekler Neden Işık Etrafında Toplanır?
Aksolotl Semenderleri Beyinlerini Nasıl Yenileyebiliyor?
Acıyı Algılayamayan Beynimiz Nasıl Ağrıyor?
İlk Hücre Teorisi: Yaşam Nasıl Ortaya Çıktı?
İlaçlar Nasıl Onaylanıyor?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER