Sizce çok gezen mi daha çok bilir yoksa çok okuyan mı? Bu soru modern dünyanın teknolojik imkanlarıyla bir nebze anlamını yitirmiş olsa da seyahat etmenin beyin sağlığımız için olumlu etkileri olduğunu biliyor muydunuz? Atalarımızın dediği gibi, tebdili mekanda neden ferahlık var?
Üç yaşına gelindiğinde, bir çocuğun beyninde nöron başına yetişkinlerden iki kat daha fazla sinaps bulunur. Çünkü insanlar yaşlandıkça beyin, daha güçlü bağlantılar oluşturmak için kullanılmayan bağlantıları ortadan kaldırır, ancak yeni aktiviteler yapmak ve yeni deneyimler yaşamak, bu bağlantıları geliştirmeye ve yok olmalarına engel olmaya yardımcı olur.
2009'da yapılan bir araştırmada; katılımcılara bir mum, bir kutu raptiye ve kibrit verilerek bir bulmacayı çözmeleri istenmiştir. Bulmacanın amacı, yalnızca bu malzemelerle mantar panoya yanan bir mum yapıştırmaktır. Bu bulmacayı çözebilen insanların çoğunun ortak bir özelliği vardır: Yurtdışına seyahat etmiş veya yurtdışında yaşamış olmak. Yurtdışına seyahat eden veya yaşayan katılımcıların çoğu, zeka oyunlarında ölçülebilir bir başarı göstermiştir. Uzmanlara göre bunun nedenlerinden biri, başka bir kültürde yaşamanın insanları yeni fikirlere, yeni insanlara, yeni uyaranlara maruz bırakması ve böylece zihinsel aktivite miktarının artırmasıdır. Bu sayede yeni fikirler bulmak için orijinal yollarla birleştirebilecek ögeler veya bilgi parçaları edinilebilir.
Bilim insanları 1960'lara kadar, beynin değişmez olduğuna ve yalnızca yaşla birlikte fonksiyonlarının azaldığına inanırdı. Sinirbilimci Dr. Marian Diamond, bunun tam tersini kanıtladı. Vücut zenginleştirilmiş bir ortamdaysa, beynin bu ortam tarafından şekillendirilebileceğini ve büyüyebileceğini buldu. Yaptığı deneyde bazı laboratuvar farelerini çok duyusal bir ortamda ve diğerlerini de normal bir ortamda gözlemledi. Zenginleştirilmiş ortamda daha fazla zaman geçiren farelerin daha fazla sinaptik bağlantı oluşturduğunu gözlemledi. Sonuçta; zenginleştirilmiş ortamın daha fazla yol ve çözüm geliştirmeye olanak tanıdığını, böylece sinaptik bağlantının arttığını ve yaşa bağlı olarak da yok olmadığını fark etmiş oldu.
Seyahatin heyecanı ve faydaları, yolculuk süresince bile kendini gösterebilir. Bir çalışmada, seyahatlerinden beş hafta sonra izlenen katılımcılar seyahat öncesine göre daha az stres ve baş ağrısı sorunu yaşadıklarını bildirdiler. Seyahat ederken beynin ödül merkezini harekete geçirmek, hareket halindeyken salınan stres hormonlarından bazılarını etkisiz hale getirmeye yardımcı olur. Bu nedenle, seyahat etmek stresi azaltma yollarından biridir. Sadece bir gezi planı yapmak ve seyahati önceden tasarlamak bile olumlu sonuçlar oluşturabilir. Bir araştırmada, katılımcıların çoğu planlanmış bir gezinin kendilerini daha mutlu ettiğini bildirmiştir. Bu nedenle, seyahatleriniz sizi ister ülkenin bir ucuna, ister dünyanın öbür ucuna götürsün, yalnızca tatil yapmıyor beyin sağlığınız için de olumlu bir adım atıyorsunuz demektir.
