Plüton Neden Gezegenlikten Çıkarıldı?

 Tüm gök cisimlerini adlandırmak ve durumlarına karar vermekle görevli kuruluş olan Uluslararası Astronomi Birliğine göre Plüton, güneş sistemimizde hala resmi bir gezegen değil. Birçok bilim insanı arasında hala tartışması süren bir konudur Plüton'un gezegen olarak görülmemesi.

Plüton 1930'da keşfedildikten kısa bir süre sonra, güneş sistemimizde dokuzuncu gezegen olarak belirlendi. Plüton keşfedildikten sonra, birçok gökbilimci, Neptün'ün yörüngesinde gözlemledikleri bozulmalardan onun sorumlu olduğunu varsaydılar. Aslında gezegen olabileceği tartışmaları da bu keşif sonrası başladı. Bununla birlikte daha sonra yapılan gözlemlerde, başlangıçta varsayılan boyutundan oldukça küçük olduğu belirlendi. Bütün bunlara ek olaran Amerikalı gökbilimci James Christy, 1978’de Plüton’un en büyük ayı olan Charon’u keşfettikten sonra, gökbilimciler Plüton’un kütlesini belirleyebildiler ve bu kütlenin herhangi bir bozulmaya yol açamayacak kadar hafif olduğunu gördüler. Plüton’un diğer tüm gezegenlere göre daha hafif (kütle olarak) ve daha küçük olduğunu keşfettiler.

 21. yüzyılın başlarında, gök bilimciler Sedna, Eris, Makemake gibi Plüton’dan büyük ve ağır cisimler bulmaya başladılar. Bilim insanlarını kendi aralarında yeni bulunan cisimlere de gezegen adı verilmeli mi tartışmasını yapmaya başladılar. Ağustos 2006’da, IAU(uluslar arası astronomi birliği) bir toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantıda bir cismin gezegen olarak tanımlanabilmesi için 3 şart konuldu. İlk olarak cismin Güneş’in etrafında sabit bir yörünge oluşturmuş olması gerekir. İkinci şart cismin küresel bir şekil geliştirmesi, üçüncü şart ise etrafındaki enkaz alanını temizlemelidir (kütlesel çekim enkazıyla toprağını birleştirmeli). Plüton bu koşullar altında başarısız oldu ve gezegen ünvanı elinden alındı.

Bazı insanlar Plüton’un hala bir gezegen olduğunu düşünüyor. Gelecekte gezegen şartları değişmesi durumunda tekrar gezegen halini alabilir ancak şu andaki koşullarla Plüton’a gezegen demek mümkün değildir.