Konya Bilim Merkezi BilimUp

Neden Islanan Yüzeyler Daha Koyu Görünür?

Konya Bilim Merkezi
4 dk
859

Bazen gösterdiğiniz fiziksel eforun sonuçlarını kıyafetinizin üzerinde görmek istemezsiniz. Özellikle açık renkli kıyafetler tercih ettiyseniz oluşan ter, kıyafetinizde farklı tonlar oluşturabilir. Peki yüzeyler ıslandığında neden daha koyu görünür? Islanan yüzeylerin daha koyu görünmesinin temel sebebi ışığın kırılma ve soğurulma özelliğidir. Işık bir cisme çarptığında, bir kısmı cisme nüfuz eder, bir kısmı da yansıyarak gözünüze ulaşır. Bir nesne ıslandığında, nesneye daha fazla ışık girer, bu nedenle daha az ışık yansıtılır. Sonuç olarak, gözünüze daha az ışık ulaşır ve bu nedenle ıslak nesne daha koyu görünür.


Işık havadan suya geçtiğinde, ışığın bir kısmı yansır ve bir kısmı kırılır. Yansıyan ışık sudan "seker" ve kırılan ışık hava/su sınırında bükülerek sudan geçer.


Islak Yüzeyler Işığın Daha Fazla Soğurulmasına Neden Olur

Yeni Zelanda, Wellington Victoria Üniversitesi'nden fizikçiler John Lekner ve Michael Dorf, koyulaşma etkisinin kumaşın hem pürüzlü hem de emici olmasının sonucu olduğunu gösterdi. Işık herhangi bir yüzeye çarptığında, bir kısmı gözümüze geri yansır. Bu durum, gözlerin ışığı nasıl algıladığı ve bazı ıslak nesnelerin ışığı kuru olanlara kıyasla nasıl farklı şekilde kırdığı ile ilgilidir. Örneğin; güneşten veya lambadan gelen ışık, bir cisme çarptığında bu ışığın bir kısmı emilir ve bir kısmı da yansıtılır. Nesneden gözümüze geri yansıyan ışığın dalga boyu, nesneyi hangi renk olarak algıladığımızı belirler. Yansıyan ışıkta algılanan renk, cismin yüzey özelliklerine bağlıdır.

Pantolonunuza su döktüğünüzde veya terleyip tişörtünüz ıslandığında, kumaşı ek bir su tabakası kaplar. Işık, ıslak mavi bir gömleğe çarptığında bu su tabakası, mavi gömlekten yansıyan mavi dalga boylarındaki ışığın daha azının gözlerinize yansımasına sebep olur. Ayrıca mavi ışığın daha fazla kırılmasına ve kumaşa geri dönmesine neden olur. 


Suyun kendisi renksiz olduğu için su rengi ememez. Ama bunun yerine su, kumaşın yüzeyinde bir kılavuz görevi görerek ışığın gömleğe çarpma açısını değiştirir. Başka bir deyişle, koltuk altı ter izleri de dahil olmak üzere su, kumaş yüzeyinin üzerine düşen ışığı daha fazla emmesine yardımcı olur, bu da gömleğin bu kısımlarını daha koyu olarak algılamamıza neden olur.

Yapılan bir günlük çalışmada beyaz, açık mavi ve siyah yüzeyler kullanılarak farklı renklerin ıslandığında koyulaşma dereceleri incelenmiştir. Beyaz zeminde beyaz renk, ışığı zaten çok yansıttığı için su, koyulaşma konusunda çok bir fark oluşturmamıştır. Siyah kumaş su olmasa bile ışığı çok soğurduğu için kumaşı daha parlak göstermesine rağmen belirgin bir koyulaşma olmamıştır. Açık mavi kumaş kuru iken yüksek kırılma indeksinden dolayı kendisine çarpan ışığın çoğunu yansıtmıştır. Su yansımayı azaltarak daha fazla ışığın soğurulmasını sağlar. Böylece ıslanan malzeme yüzeyi daha koyu görünür.

Benzer şekilde ışık, ıslak saça çarptığında saç yüzeyinden yansıyan ışığın bir kısmı su tabakasının iç yüzeyine doğru açıyla çarparak saça tekrar yansıtılır. Bu, ışığın emilmesi için ikinci bir şanstır ve saçın daha koyu görünmesine sebep olur. Aynı durum evinizin duvarlarını boyamak istediğinizde de geçerlidir, boya henüz ıslakken daha koyu görünerek yanlış renk uygulaması yaptığınızı düşündürse de kuruduğunda esas rengi açığa çıkacaktır. 


Kaynakça
  1. Lekner, J., & Dorf, M. C. (1988). Why some things are darker when wet. Applied Optics, 27(7), 1278. doi:10.1364/ao.27.001278
  2. Ångström, A. The Albedo of Various Surfaces of Ground. Geografiska Annaler, 7, 323-342.
Benzer Makaleler
Ay Denizlerdeki Suyu Nasıl Çeker?
2023 Nobel Fizik Ödülü: Attosaniye Nedir?
Karanlık Enerji Nedir?
Değişimin Tanımı: Maddenin Halleri
Küçük Parçacıkların Büyük Etkisi: Heisenberg Belirsizlik İlkesi
Çernobil Nükleer Felaketi Nasıl Gerçekleşti?
Elektrik Nedir ve Nasıl Keşfedilmiştir?
Rüzgar Tulumu Nasıl Çalışır?
Bumerang Nasıl Çalışır?
Anti-Madde Nedir?  Anti-Madde İle Karşılaşırsanız Yok Olur Musunuz?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER