Biz insanlarda memeli canlılardan olduğumuz için derimizin üzerinde kıllarımız bulunur. Kıllar sebepsiz yere derimizin üzerinde bulunmazlar. Birçok açıdan bizler için faydalıdırlar. Kılların bizler için problem oluşturabildiği durumlarda vardır. Kıl dönmesi olarak bilinen rahatsızlık bunlardan biridir. Peki ya hiç düşündünüz mü kıl neden döner?
Kıl Dönmesi Nedir?
Tıp literatüründe “pilonidal sinüs” olarak adlandırılan kıl dönmesi, kılın kesilmesinden yahut koparılmasından sonra ters dönerek derinin içine doğru büyümesiyle oluşan bir cilt rahatsızlığıdır. Vücudumuzda kılların çıktığı her yerde gözlenebilir. Tıraş, cımbız, ağda veya tüy dökücü krem kullanımı gibi vücudun tüylerin alındığı herhangi bir yerinde meydana gelebilir. Özellikle yüzde, bacaklarda, koltuk altlarında ve kasık bölgelerinde görülür. Kıl dönmesi, daha çok erkeklerde ve kuyruk sokumu bölgesinde meydana gelir. Kıl dönmesinin en yoğun görüldüğü yer kuyruk sokumunda intergluteal oluk olarak adlandırılan iki kalça arasındaki oyuntudur. Bazen kıl dönmesi, kıl folikülünün çevresinde “folikülit” olarak bilinen bir enfeksiyona neden olabilir. Kıl dönmesi görülen bölgenin etrafındaki alan şişebilir, kızarabilir ve kaşınabilir. Ağrılı hale gelebilir ve iltihaplanabilir. Apse, şiddetli ağrı, kötü kokulu akıntı gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilen kıl dönmesinin erken teşhis ve tedavisi önemlidir.
Kıl dönmesinin semptomları arasında şunlar bulunur: cilt tahrişi, küçük şişlikler (papül), ağrı, renk değişikliği (kırmızı, kahverengi veya mor), kaşıntı. Dönen kıl folükülü enfeksiyon kaparsa, şişliklerin büyüdüğünü ve daha acı verici olur. Kıl dönmesi, sinsi ilerleyen bir hastalıktır. Yine de kılların deri altında birikmesi sırasında vücuda verdiği bazı sinyaller vardır. Başlangıç aşamasında hastayı rahatsız etmeyen belirtiler ilerleyen evrelerde dayanılmayacak bir hal alabilir. Kıl dönmesinin başlangıç aşamasında akıntı sorunu ortaya çıkar. Bu akıntı mikroplar ile birleştiğinde iltihap halini alır ve yeşil bir renk gözlenir. Akıntıya kötü bir koku da eşlik eder bunun nedeni ilgili bölgenin iltihaplanarak apseleşmesidir. Bazen kanlı akıntı da görülebilir. Zamanla hissedilen ağrı o kadar şiddetli bir hâl alır ki hastalar artık günlük aktivitelerini yerine getiremeyecek hale gelebilmektedir.
Kıl Dönmesi Neden Olur?
Tüyleri tıraş ederek, ağda yaparak veya cımbızla almak kıl dönmesine neden olabilir. Traş sonrasında cildin altında bulunan kıl köklerinden yeni kıllar çıkar. Yeni kıllar uzarken ters kıvrılıp cilde girebilir. Bu daha çok kıl yapısının kalın, kıvırcık veya kaba olması durumunda ortaya çıkar.Kıl dönmesi, kılın cildi delerek cilt altına yerleşmesiyle meydana gelir. Özellikle kuyruk sokumu bölgesinde sıkça gözlemlenir. Kuyruk sokumu bölgesinde oluşmasının başlıca sebebi bu bölgenin kıllı bir yapıya sahip olmasıdır. Yine dar pantolonların giyilmesi de kıl dönmesinde oldukça büyük bir etkendir.
Kıl dönmesinin iki ana sebebi olduğu düşünülmektedir. Bunları şu şekilde açıklayabiliriz:
1) Bir kılı kesmek onu folikülüne geri gitmeye zorlayabilir. Ölü deri, folikülün tıkanmasına neden olabilir, bu da kılların derinin altında büyümesine veya foliküle yahut yakınındaki bir foliküle yeniden girmesine neden olabilir. Böylece kıllar derinin yüzeyine doğru uzamak yerine içe doğru uzar.
2) Çok kıvırcık veya kaba kıl yapısına sahip kişilerin kıl dönmesi durumu yaşama olasılığı daha yüksektir. Kıvırcık veya kaba kılları kesilmesi ile bölgede ortaya çıkan psödofolikülit yani 'jilet darbeleri' adı verilen durum kıl dönmesi için tetikleyici olabilir.
Kıl dönmesini tetikleyen bazı risk faktörleri vardır.Hareketsiz yaşam birçok hastalığa davetiye çıkarır. Bunlardan biri de kıl dönmesidir. Özellikle masa başı işlerde çalışan kişilerin sık karşılaştığı sağlık sorunlarından biri de kıl dönmesidir. Yetersiz kişisel hijyen, obezite, aşırı tüylü vücut, jiletle kıl temizliği ve kıl kökü iltihabına yatkınlık gibi faktörlerde risk faktörlerinden sayılabilir.
Kıl Dönmesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kıl dönmesi tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle bölgede gelişen apsenin boşaltılması gerekir. Apse tamamen boşaltıldıktan ve tedavisi sağlandıktan 1-2 ay sonra kıl dönmesi tedavisi uygulanır. Kıl dönmesinde en etkili tedavi seçeneği ameliyattır. Ameliyat tedavisi sonrasında hastalığın tekrarlama olasılığı çok daha düşüktür. Ameliyat sorunlu bölgede iz bırakmayacak küçük bir kesik açılarak gerçekleştirilir. Ameliyattan sonra kesi bölgesi iyi bir şekilde temizlenir ve sonrasında dikiş atılarak kapatılır. Ameliyat birçok kişi için son çare olarak görülüp korkutucu geldiği için diğer bir tedavi yöntem olarak bölgeye ilaç enjeksiyonu yapılır. Fakat cerrahi tedavi kadar etkili değildir ve tekrarlama olasılığı bulunur.
Kıl Dönmesinden Korunma Yolları Nelerdir?
Kıl dönmesi hijyen koşullarının sağlanması ve vücuttaki tüylerin düzenli periyotlar ile alınması ile önlenebilen bir hastalıktır. Fakat hastalık ortaya çıktıktan sonra yapılacak tek şey klinik ve hastanelere başvurarak bir genel cerrahi uzmanından destek almaktır. Çünkü kıl dönmesi belirli bir zaman sonra kendiliğinden geçebilecek bir rahatsızlık değildir.
Kıl dönmesinden korunmak için getirilen bazı öneriler şu şekildedir: cildi ılık su ve hafif bir yüz temizleyici ile yıkamak, tıraştan önce peeling yapmak, tek bir bıçak veya elektrikli tıraş makinesi kullanarak kıl yönünde tıraş olmak, bölgeyi temizlemek için tıraş kremleri kullanmak. Genel manada hijyen ve temizliğine dikkat edildiği sürece kıl dönmesi probleminden kaçınılabilir.
