Hayvanlardaki Sosyal Davranışların Biyolojik Ve Psikolojik Nedenleri

Hepimiz bir hayvanı gözlemlemiş, evimizde beslemiş veya belgeselde izlemişizdir. Sokakta hızlı hızlı yürüyen bir sokak köpeğine, sabah yüksek sesle öten martılara, kavga eden kedilere anlam veremediğimiz olmuştur. Peki, hayvanlar bu davranışları neden sergiliyor? 

Hayvanların Sosyal Davranışları

Hayvanların sosyal davranışları, genetik ve çevresel faktörlerden kaynaklanmaktadır. Genetik faktörler, hayvanların sosyal yapılarını ve davranışlarını belirlemekte; çevresel faktörler ise hayvanların bu davranışlarının nasıl geliştiğini etkilemektedir. Sosyal davranışlar; hayvanların soylarının sürekliliğini ve varlığını koruma, iletişim, eşleşme, avlanma, beslenme ve beslenme kaynaklarını paylaşma gibi ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. Örneğin; bir kuşun genetik yapısı onun nasıl öteceğini veya yuva yapma becerilerini belirlemektedir. Bununla birlikte, çevresel faktörler de kuşun sosyal davranışlarını etkilemekte, kuşların iş birliğine dayalı davranışları sergilemesine neden olabilmektedir.

Hayvanlar; eşleşme, yuva yapma, beslenme, iletişim veya soylarını koruma gibi farklı amaçlar için farklı sosyal davranışlar sergilemektedir. Bu davranışlar; hayvanların genetik yapısı, çevresel etkenler ve hayatta kalma ihtiyaçları gibi faktörlerin birleşimi sonucu oluşmaktadır. Ancak, hayvanların sosyal davranışlarının nedenini anlamak için bu davranışların hangi tür olduğu ve ne amaçla sergilendiği bilinmelidir. Bu sayede, hayvanlar arasındaki sosyal davranışların biyolojik nedenleri daha iyi anlaşılabilmekte ve hayvanların hayatta kalma stratejileri hakkında daha fazla bilgi sahibi olunabilmektedir.

Hayvanlar arasında en sık görülen sosyal davranış türleri şunlardır:

İş birliği: Birbirlerine çeşitli nedenlerden dolayı yardım etmek amacıyla iş birliği yapmak.

Rekabet: Besin ve eş bulma için rekabet.

İletişim: Birbirleriyle iletişim kurma -ses veya beden dili aracılığıyla-.

Koalisyon: Ortak bir amaç uğruna birleşme ve birlikte hareket etme.

Hiyerarşik davranış: Bir başkan (üst)/ast gibi bir hiyerarşik yapı oluşması.

Yardım etme: Hastalık veya fizyolojik ağrı durumunda diğer hayvanların yardım etmesi.

İş Birliği

Hayvanlar arasındaki iş birliğinin psikolojik nedeni, genellikle çıkar veya birbirlerine üstünlük sağlama amaçlıdır. Bunlar arasında, güçlü bir takım halinde daha fazla besin bulma veya daha iyi korunma fırsatları bulma gibi avantajlar bulunabilmektedir. Ayrıca hayvanlar arasındaki iş birliği, daha güçlü veya zayıf olan hayvanlar arasındaki güç dengesinin korunmasını sağlayabilmekte veya hayvanlar arasındaki uyumlu davranışların teşvik edilmesine yardımcı olabilmektedir.

Rekabet

Hayvanlar arasındaki rekabetin psikolojik nedeni, genellikle hayatta kalma ve üreme amaçlı gerekli kaynakları (besin, eş, yuva vb.) elde etme isteğidir. Bu kaynaklar sınırlı olduğundan hayvanlar arasındaki rekabet, daha güçlü veya daha uygun bir eş bulma, daha iyi bir yaşam alanı veya daha fazla besin bulma gibi avantajları elde etmek için ortaya çıkmaktadır. Rekabet, aynı zamanda hayvanlar arasındaki güç veya performans farklılıklarının belirlenmesine ve bu farklılıkların gösterilmesine yardımcı olabilmekte ve hayvanlar arasındaki uyumlu davranışları engelleyebilmektedir.

İletişim

Hayvanlar arasındaki iletişimin psikolojik nedeni; hayvanlar arasındaki anlaşmayı, uyumu ve güvenliği sağlamaktır. İletişim; davranışların koordinasyonunu, birbirlerine bilgi vermeyi veya birbirlerine uyarıda bulunmayı mümkün kılmaktadır. Hayvanlar arasındaki iletişim, aynı zamanda hayvanlar arasındaki ilişkileri ve davranışları etkileyebilmektedir.

Koalisyon

Hayvanlar arasındaki koalisyonun psikolojik nedeni, ortak bir amaç uğruna daha güçlü bir takım halinde hareket etmeyi sağlamaktır. Koalisyon, hayvanlar arasındaki güçlerin birleşmesi veya birbirlerine yardım etmeyi mümkün kılmakta, bu da hayvanlar için daha fazla besin bulma, daha iyi korunma ve daha etkili rakiplere karşı mücadele etmelerini sağlamaktadır. Ayrıca, hayvanlar arasındaki koalisyon, daha güçlü veya zayıf olan hayvanlar arasındaki güç dengesinin korunmasını sağlayabilmekte ve hayvanlar arasındaki uyumlu davranışların teşvik edilmesine yardımcı olabilmektedir.

Hiyerarşi

Hayvanlar arasındaki hiyerarşik davranışın psikolojik nedeni, hayvanlar arasındaki güç, performans farklarının belirlenmesine ve kabul edilmesine yardımcı olmaktır. Hiyerarşik davranış, hayvanlar arasındaki rekabeti azaltmakta ve daha uyumlu bir yaşam için gerekli olan kaynakların dağıtımını ve kullanımını düzenlemektedir.

Yardım

Hayvanlar arasında yardım etmenin psikolojik nedeni, güvenliği ve uyumu sağlamaktır. Yardım etme, hayvanlar arasındaki ilişkileri güçlendirmekte ve daha uyumlu bir yaşam için gerekli olan kaynakların paylaşımını ve kullanımını teşvik etmektedir. Ayrıca, yardım etme hayvanlar arasında empati ve acıma duygularının gösterilmesine, hayvanlar arasındaki uyumlu davranışların teşvik edilmesine yardımcı olabilmektedir.

Sonuç olarak; hayvanlar arasındaki sosyal davranışlar, hayvanların genetik yapısı ve çevresel etkenlerden kaynaklanır. Bu davranışlar; hayvanların soylarının sürekliliğini ve varlığını koruma, iletişim ve eşleşme gibi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olmakla beraber zaman içinde değişebilir.