Dünyanın en eski kalbi, “Placoderm” olarak adlandırılan ve tarihi 380 milyon yıl eskiye dayanan prehistorik bir balık türüne aittir. Bu balıkların bugün yalnızca fosillerine ulaşılabilmektedir. 380 milyon öncesine ait bu kalp, organlarımızın gelişim sürecini anlamamıza yardımcı olabilir.
Balık fosili, Avustralya’nın Kimberley bölgesinde keşfedildi. Fosilde; kalple beraber mide, karaciğer ve bağırsak dokularının da korunduğu fark edildi. Keşifleri sonucunda çok şaşıran ekip, bütün halde yumuşak dokulu bir fosilin bulunmasının çok nadir olduğunu ve genelde fosilleşme olmadan önce dokuların ayrıştığını, ifade etti. Keşifle ilgili Curtin Üniversitesi’nin yaptığı açıklamaya göre balık fosili, kireçtaşı beton içerisinde saklanıyor. Ekip, X-ışınları ve nötron ışınlarıyla fosili tarayarak, yumuşak dokularda bulunan mineral ve bakteri miktarı tahminleri sayesinde üç boyutlu bir görüntü oluşturulabildi. Muhteşem bir şekilde bütünlüğünü korumuş olan fosilde, kalp kulakçığı ve karıncık gibi yapılar tespit edildi. 20 senelik paleontolojist olan Profesör Trinajstic, kalbi “380 milyon yıl öncesine ait, bu kadar güzel şekilde korunmuş bir kalp keşfetmek, inanılmaz derecede şaşırtıcı.” şeklinde yorumladı. Yumuşak dokuların bile korunduğu bu istisnai fosil “Arthodires“ isimli soyu tükenmiş bir placoderm. Fosilin, balığın milyonlarca yıl önce yaşadığı çevrede bulunan kireçtaşı içerisinde bütün olarak korunabildiği düşünülmektedir.
Kalp, dolaşım sisteminin en önemli organlarından biri. Dolaşım sistemi, alınan besin maddelerinin vücudun belli bir yerine oksijenle taşınmasını ve oluşan atıkların karbondioksitle dışarıya atılmasını sağlar. Solucan, denizanası gibi omurgasız hayvanlarda basit çeşitli dolaşım sistemleri bulunur. Birçoğunda kalp ve kan bulunmaz. Omurgalılara geçişte karşımıza ilkel balıklar çıkmaktadır ve ilkel kalp oluşmaya başlamıştır. İlkel balıklardan olan kıkırdaklı balıkların en yakın akrabası placodermlerdir. Placodermler, çenesi ve dişleri olan ilk balık türlerindendir. Bir placoderme ait olan dünyanın en eski kalbi, iki odacıklı ve kalp S şekline benzetildi. Küçük odacığın, büyük odacığın üzerinde konumlanmış olduğu gözlemlendi. Kalbin konum olarak, balığın ağzının ve solungaçlarının tam altında yer aldığı belirlendi. Ön tarafta bulunan kalbin, akciğer oluşumu için alan açtığı tahmin edilmektedir. Placoderm kalbi konumu itibariyle tam olarak köpek balıklarının kalbinin konumuyla aynı! Placoderm balığının kalbinin önde konumlanmış olması, çene ve boyun gelişiminin şekillenmesine yardımcı olduğu düşüncesini ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca, S şeklinde bulunan kalbin çıkarımlarıyla, antik bir yüzücü olduğu ve modern köpek balıkları arasındaki organ gelişiminin varsayılandan çok daha hızlı olabileceği düşünülüyor. Dünyanın en değerli fosillerinden biri olan kalbin, insan vücudunun nasıl geliştiğini anlamaya da yardımcı olacağı halihazırda üzerine tartışılan bir konudur.
