Konya Bilim Merkezi BilimUp
 / 

Deniz Suyu Neden Tuzludur?

Beyza Gizem Yıldırım
3 dk
8214

Akarsulardan, nehirlerden ve göllerden gelen suyun tadı genellikle tuzlu değildir. Kimyasal açıdan tüm akarsularda, nehirlerde ve göllerde tuzlu su bulunur. Genellikle tuz konsantrasyonu denizlerdekinden önemli ölçüde daha düşüktür, bu da tuzu  daha küçük su kütlelerinde tadamayacağımız anlamına gelir. Fakat okyanusların suyu, sonunda denize akan diğer akarsuların  çoğundan neden daha tuzludur ?

Deniz Suyu Neden Tuzludur?

Deniz suyu iki nedenden dolayı tuzludur: İlkel okyanusun oluşumundan bu yana, deniz tabanındaki kayalardan çözünen tuzlar suyun bileşenlerini oluşturmuştur. Denizlerdeki tuzluluğun temel sebebi temeldeki kayaçların çözünmesi olsa da, yağmur suyunun asitlik seviyesi de kayaları aşındırarak çözünen suyu denize taşır.  Akarsular ve nehirler bu çözünmüş tuzların denize taşınmasını sağlar. Bir diğer neden ise deniz suyu buharlaştığında geriye tuz kalmasındandır. Yüksek oranda buharlaşan su bulutları oluştururken geriye sodyum ve klorür iyonlarını bırakır. Buharlaşma ne kadar fazla olursa tuzluluk oranı da o kadar fazladır.

Okyanus bilimlerini araştıran oşinograflar tuzluluğu, tuzu deniz suyunun kilogramı başına gram olarak tanımlayan, kısaca PSU olan Pratik Tuzluluk Birimlerini kullanarak tanımlar. Bugün denizlerin ortalama tuzluluğu, bir kilogram deniz suyu başına 34,7 gram tuzdur (yüzde 3,47 veya yuvarlak 35 PSU). Daha mecazi olarak söylemek gerekirse, bu bir litre suya yaklaşık üç yemek kaşığı tuz atılmasıyla eş değerdir. Ancak bu dünya ortalamasıdır. Bölgesel farklılıklar büyük ölçüde değişiklik gösterir. Çok fazla suyun buharlaştığı ekvatora yakın sularda tuz konsantrasyonu daha yüksektir. Su bakımından zengin nehirlerden daha fazla miktarda tatlı suyun denizlere girdiği ve daha az suyun buharlaştığı denizlerde tuzluluk daha düşüktür. Buna güzel bir örnek Baltık Denizi'dir. Bu su kütlesinin tuz içeriği sadece yüzde 0,3 ila 2 (3 ila 20 PSU) arasındadır. Bu düşük tuzluluk, Baltık Denizi'nde nispeten az suyun buharlaşmasından ve buna ek olarak, su bakımından zengin ancak düşük tuzluluktaki birçok nehrin Baltık Denizi'ne akmasından kaynaklanmaktadır. Yine de deniz olarak adlandırılmasının ve tuzlu olarak kabul edilmesinin sebebi; yalnızca 1 PSU'ya kadar ölçülen suların tatlı olarak kabul edilmesindendir. 

Denize giden akarsular, toprak altında hareket ederken sadece birkaç tuz iyonu salabilir. Topraktaki mineral tuzlarını çözen ve daha sonra derelere ve nehirlere akan hafif asitli yağmur suları bile bu akarsuları tadabileceğiniz kadar tuzdan arındıramaz. Kimyasallarla kirletilmiş akarsuların denize toprakta temizlenerek dökülmemesinin sebebi de budur. 


Göller için işler biraz daha farklıdır. Büyük ve güzel tatlı su göllerine ek olarak, Dünya'da çok sayıda tuz gölü de vardır. Bu göller genellikle tuzlu su kaynakları ile beslenir veya çoğunlukla çok sıcak bölgelerde su çıkışı olmayan büyük göllerdir. Burada, denizlerde olduğu gibi, buharlaşma nedeniyle daha yüksek tuz konsantrasyonları oluşur. Büyük bir tuz gölüne örnek olarak, yüzde 28 (280 PSU) tuzluluk oranına sahip Ölü Deniz verilebilir, bu yaklaşık 810 kilometrekarelik göldeki (2020 itibariyle) su, yaklaşık 50 metre derinlikte tuzluluğa sahiptir. Yüksek tuz içeriği suyun yoğunluğunu arttırır, bu yüzden insanlar Ölü Deniz'de okyanustan daha kolay yüzerler. Bu yüksek tuzluluk oranı canlı yaşamına uygun olmadığı için bu göl "Ölü Deniz" ismini almıştır.

Benzer Makaleler
Diyetten Sonra Verilen Kilo Neden Geri Alınır?
Vücudumuz Ağrı Kesici Üretir Mi? Tükürük, Ağrı Kesici Görevi Görüyor.
Hepimiz Birer Yıldız Tozuyuz!
Ayvanın Bilinmeyen Yüzü
Sıcaklığı İletmeyen Metal: Vanadyum Dioksit
Birçok Farklı Saç Rengi Nasıl Oluşur?
Göremediğimiz Farklı Renkler Var Mıdır?
Ses Bariyeri Kırılabilir Mi?
Toprak Verimi Nedir, Nelere Bağlıdır?
Güneş Mars'ta Mavi Batıyor
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER