Birçoğumuz, zaman zaman başta sivilceler olmak üzere farklı cilt rahatsızlıkları ile karşı karşıya kalır, sağlıklı bir cilde sahip olmak isteriz. Son yıllarda eczanelerde ya da kozmetik marketlerinde satılan cilt ürünlerini inceleme fırsatı bulursanız E vitamini içerdikleriniz görebilirsiniz. Peki sizce yaşadığımız cilt problemlerinde E vitamini kullanırsak sağlıklı bir cilde sahip olabilir miyiz? Gelin bu konuyu hep beraber öğrenelim.
Vitaminler ilk olarak 1912 yılında Polonyalı biyokimyacı Casimir Funk tarafından keşfedilmiştir. Vücudumuzda hayati öneme sahip farklı fonksiyonlarda görev alan organik moleküllerdir. Vücudumuzda sentezlenemezler, bu nedenle dışarıdan alınması gereken elzem moleküllerdir. 13 farklı vitamin ve her bir vitaminin de vücudumuzda farklı fonksiyonları vardır. Bu nedenle çok az miktarları bile, metabolizmamızın sağlıklı bir şekilde işleyişini sürdürmesi için gereklidir. Ama endişe etmenize gerek yok çünkü, düzenli bir beslenme rutini ile günlük gerekli vitamin ihtiyacı karşılanabilir. Yapılarına göre suda çözünenler ve yağda çözünenler olarak iki gruba ayrılmıştır.
E vitamini yağda çözünen vitaminler grubunda yer alan bitkisel kaynaklı bir vitamindir. Tükettiğimizde ince bağırsaklarımızdan emilerek karaciğerimizde depolanır. Bu nedenle günlük dozda tüketimi yeterli gelmektedir. Günlük hayatımızda E vitamini olarak telaffuz ederiz. Fakat kimyasal adı ‘Tokoferol’ olarak adlandırılmış ve 1922 yılında keşfedilmiştir. Tokoferoller içeriğinde 8 farklı çeşidi içeren bir gruptur ve en bilinen dört tanesi; α-, β-, γ- ve δ çeşitleridir. Bu çeşitlerin birbirinden farkı içerdiği metil grubunun sayısı ve yeridir. İçlerinde en fazla vitamin etkisini gösteren α çeşididir.
E vitamininin en büyük özelliği antioksidan özellik göstermesidir. Vitaminler arasında en fazla antioksidan özellik E vitamininde bulunmaktadır. Antioksidan maddeler vücudumuzda serbest radikal olarak adlandırdığımız moleküllerin vücuda vereceği zararlı etkileri yok eder. Böylelikle ilerde oluşabilecek kanser ya da kalp-damar hastalıkları gibi problemlerin oluşmasını engeller.
E vitamini sarı-kehribar renginde kokusuz ve berrak bir sıvı şeklinde bulunur. Fakat oksijene ve ışığa karşı dayanıksızdır. Bu nedenle bunlara maruz kaldığında rengi koyulaşmaya başlar.
E vitamini eksikliğinde sinir hücrelerimiz hasar alır, yürüme, konuşma ve el hareketlerimizde aksaklıklar meydana gelir, göz sağlığımız olumsuz etkilenir ve yüksek kolesterolden dolayı damarlarımızda oluşabilecek bir tıkanıklığı önleyemediği için dolaylı olarak kalp krizine neden olabilir.
E vitamini karaciğerimizde depolanır ve ihtiyaç halinde kullanılabilir. Bu nedenle eksikliği suda çözünen vitaminlere oranla daha nadir görülür. Fakat emilim hastalıkları gibi problemler yaşayan kişilerde ya da Crohn hastalığına sahip kişilerde E vitamini eksikliği görülebilmektedir.
Yapılan birçok farklı klinik çalışmalarda 268 mg’dan fazla E vitamini tüketen kişilerde ölümle sonuçlanan etkiler görülmüştür. Ölüm nedenleri; bazı kişilerde yüksek doz E vitamininin vücuttaki A vitamini ile birleşerek ölüme neden olduğu bulunurken bazı kişilerde ise ileri seviyelerde kalp hastalığı ya da Alzheimer hastalığına sahip olması ile bağdaştırılmıştır. Fakat bu çalışmalar oldukça az sayıdadır. Bu nedenle elde edilen sonuçlar için yüzde yüz kesin demek yanlış olacaktır. Çalışmalardan çıkarılabilecek kesin sonuç; E vitamininin günlük doz kadar tüketilmesinin yeterli olmasıdır. Ayrıca yapılan farklı araştırmalarda günlük 670 mg’dan fazla E vitamini tüketildiğinde kanın pıhtılaşma özelliği değişir ve vücudun farklı yerlerinde kanamalar görülebilir.
E vitamininin cildimiz için öne çıkan faydası güneş ışığının neden olabileceği hasarı önlemedir. Fakat E vitamini UVB ışığının kötü etkilerini yok edebilirken UVA ışığınınkileri yok edemez. Bu nedenle güneş ışığının olumsuz etkilerinin tümünü yok eder diyemeyiz.
Gıdaları tükettiğimizde aldığımız E vitamini vücutta antioksidan görevi görürken, cildimize bölgesel olarak uygulayacağımız E vitamini; ciltte iltihap oluşmasını ve şişkinliği önlemektedir. Yara tedavilerinde E vitaminin kullanımı araştırıldığında ise; bazı yaralarda değişim görülmemiş bazılarında ise daha kötü bir görünüm oluşmuştur. Cilt dokusu karmaşık bir yapıdadır. Bu nedenle E vitamini ile yaralar arasındaki ilişkinin tam olarak anlaşılamamıştır.
Sivilce tedavisinde E vitamininin gıdalar yoluyla alınmasındansa cilt üzerine bölgesel uygulanması daha etkilidir. Pınar Özoğuz ve arkadaşlarının yaptığı çalışmaya göre sivilce tedavisi için E vitamininin A vitamini ve çinko ile birlikte tüketimi olumlu etkiler göstermiştir.
Güneş ışığına maruz kalma cildimizdeki bulunan doğal E vitamini seviyesinin azalmasına neden olur. Çünkü E vitamini UV ışığına karşı hassas bir moleküldür. Ayrıca yaş aldıkça E vitamini seviyesi düşmektedir.
E vitamini C vitamini ile birlikte uyumlu bir şekilde çalışır. Bu nedenle her iki vitamini de içeren gıdalar birlikte tüketildiğinde daha fazla etki görülebilir. Ayrıca hem E vitamini hem de C vitaminini birlikte içeren cilde uygulanabilir ürünler sadece E vitamini içerenlere oranla daha iyi etki göstermektedir.
Hem kadınlar hem de erkekler için günlük E Vitamini ihtiyacı 15 mg'dır. Fakat emzirme döneminde bir kadın için bu değer 19 mg’a yükselmektedir. Çocuklar için yaşına göre fark etmekle beraber günlük E vitamini ihtiyacı 3-10 mg arasında değişiklik göstermektedir. Bebeklerde ise bu değer 5 mg'dır.
E vitamini; Ayçiçek, soya fasulyesi, pamuk, mısır, susam, buğday tohumu ve keten tohumu gibi yağlı tohumlarda, badem, ceviz, fındık ve yer fıstığı gibi yemişlerde, kırmızı biber, yeşil yapraklı sebzeler, brokoli ve pancar gibi sebzelerde, avokado, mango, kivi ve böğürtlen gibi meyvelerde ve somon, ton balığı, hamsi, uskumru, ahtapot ve ıstakoz gibi deniz ürünlerinde bulunmaktadır.
E vitamini yukarıda saydığımız gıdalar haricinde ayrıca takviye formda ve cilt üzerinde ihtiyacı olan bölgeye uygulamak için topikal formda bulunmaktadır.
Genel olarak incelendiğinde E vitamini güneşin verdiği zararlı etkileri kısmen yok edebilir. Fakat sivilce, leke ve yara gibi çeşitli tedavilerde olumlu etkileri kesinleştirilememiştir.
