Cahit Arf Kimdir?

Para, birçoğumuzun her gün aktif olarak kullandığı bir araçtır. Miktarına göre çeşit çeşit ve renkli renkli banknotlar, demirlikler vardır. Bu banknotların üzerindeki resimleri dikkatlice hiç incelediniz mi? Türk banknotlarının hepsinin bir yüzünde Mustafa Kemal Atatürk’ün resmi bulunur. Peki ya banknotun diğer yüzünde resmi bulunan kişiler kimlerdir? Bu insanlar, bir banknotun üzerinde imza bırakabilecek ne yapmışlardır?

Banknotta Resmi Bulunan Kişi: Cahit Arf

1910 yılında Selanik’te doğan Cahit Arf, Türk kökenli bir ailenin çocuğudur. Doğduğu dönemde var olan Balkan Savaşı sebebiyle ailesiyle beraber Türkiye’ye taşınmıştır. Türkiye’de farklı şehirlerde yaşama sonucunda İzmir’e yerleşmişlerdir. Cahit Arf, dört yaşındayken ilkokula başlamış ve yaşıtlarına göre hep önde ilerlemiştir. Ortaokula geçtiği zaman da medresedeki öğretmeninin yönlendirmesiyle Öklid problemleri üzerine çalışmıştır. Arf’ın bu ilgisini gören ailesi, Arf'ı lise öğrenimi için 1926 yılında Fransa’ya göndermiştir. Arf, lise öğrenimini de hızlıca tamamladıktan sonra burslu şekilde belli bir süre daha Fransa’da kalmıştır. Türkiye’ye döndükten sonra ilk olarak Galatasaray Lisesi'nde öğretmenlik yapmıştır. Kendini matematik alanında her zaman geliştirmek isteyen Arf, daha iyi çalışmalar gerçekleştireceğinden ve dünyaca tanınacağından habersiz olarak yurt dışına çıkmaya karar vermiştir.

Göttingen Üniversitesi'nde çok ünlü bir matematikçi olan Helmut Hasse’nin doktora öğrencisi olmuş ve Hasse'yle beraber dünya çapında çalışmalar yapmaya başlamıştır. İkili uzun süre çalıştıktan sonra, Hasse- Arf Teoremi'ni ortaya koyarak Dünya literatürüne katkı sağlamışlardır. Bir sene sonra Arf, çok önemli bir çalışması olan “Arf Değişmezi”ni ortaya koymuştur. Çalışmalarını tamamladıktan sonra Türkiye'ye dönmüştür. Ardından, bir profesörle geometri hakkında bir konuyu tartışırken üç boyutlu geometrinin varlığını ispatlamak amacıyla yaklaşık bir hafta odasından çıkmadan çalışmış ve sonunda “Arf Halkaları” olarak bilinen teorimi ortaya atmıştır. Geometri ve matematik dünyası için oldukça önemli olan bu çalışmaları yapması onun matematiksel zekasının ve matematiğe olan tutkusunun kanıtıdır. Dünyaca tanınan ünlü matematikçi,  yaptıklarıyla yetinmeyip Türkiye'de de eğitime ve bilime önayak olmak için oldukça çabalamıştır. ODTÜ’de ders vermiş, Türk Matematik Derneği başkanlığını yürütmüş ve TÜBİTAK’ın kuruluşunda da oldukça önemli bir rol oynamış, yönetici konumlarında görevler almıştır.

Bunca fedakarlık ve çalışma azmi pek tabii Cahit Arf’a başarı ve fazlaca ödül getirmiştir. 1948 yılında İnönü Armağanı'nı, 1974 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü almıştır. Ayrıca Arf’ın  yayınlayamadığı çalışmaları, 1988 yılında “Koleksiyon Çalışmaları” adı ile Türk Matematik Derneği tarafından yayımlanmıştır. “Matematik esas olarak sabır olayıdır. Belleyerek değil keşfederek anlamak gerekir.” cümlesiyle matematiği yorumlamış ve gelecek nesillere hazine değerinde bilgiler bırakmıştır. Ardından, Cahit Arf: “Ben matematiğe hayatımı verdim, karşılığında hayatımı bana geri verdi.” diyerek matematiğe adadığı hayatını, 1997 yılında kalp hastalığı sebebi ile kaybetmiştir.