Konya Bilim Merkezi BilimUp
 / 

Böceklerde Bacak Çeşitliliği

Gülnur Şener
2 dk
1905

Günlük hayatta pek çok kez karşılaştığımız böceklerin birbirlerinden ne kadar farklı olduklarına birçok kez dikkat etmeyiz. Hepsine böcek diyerek genelleştirir ve farklılıklarındaki gizemi göz ardı ederiz. Oysa böcek familyası fazlaca çeşitlilik içerir. Kimi uçabilirken, kimi yüzebilir yahut kimi sıçrayışları ile akıllarımızda yer ederler. Bu farklı hareket yetenekleri çoğunlukla böceklerin bacaklarındaki çeşitlilikten kaynaklanmaktadır.


Böcekler 3 çift şekilde 6 bacağa sahip canlılardır. Bu 6 bacak 3 segment olarak ayrılan böcek yapısında birer çift olarak dağılmıştır. Baş kısmında 2 bacak, abdomen kısmına paralel 2 bacak ve bu iki kısım arasında kalan thorax olarak adlandırılan kısımda 2 bacak şekilde bir dağılım gözlenir. Bu 3 çift bacak böceğin hareket, avlanma ve çiftleşme gibi özelliklerine göre çeşitlilik gösterir. Bahsedilen bu çeşitlilik her bacak çiftinin kompozisyonundaki farklılık değildir. Çeşitlilik bacak kısımlarının değişken uzunlukları, kas miktarları ve kıl oranları gibi farklılıklardan kaynaklanır.


Bir böcek bacağını bilim dünyası 5 farklı kısımda incelemiştir. Bu kısımlar gövdeden bacak ucuna kadar şu şekilde adlandırılmıştır: coxa, trochanter, femur, tibia, ve tarsus. Her böcek bacağı aynı kompozisyona sahiptir fakat bu kısımlar böcekten böceğe farklı uzunluk kas oranı gibi özelliklere sahiptir. Örneğin sıçrayışları ile dillerimize pelesenk olmuş çekirgenin arka bacaklarındaki femur kısmı güçlü kaslar ile çevrilidir. Bu sayede çekirge gibi böcekler güçlü sıçrayışlar sergileyebilir. Hamamböceği gibi hızlı hareket eden böceklerin ise bacakları ise uzun ve dar yapıdadır. Su üzerinde yüzebilen böceklerin bacaklarının tibia ve tarsus kısımları suda rahat ilerleyebilmeleri için yoğun kıllarla kaplıdır. Bu örnekleri daha birçok şekilde çeşitlendirebiliriz.




Dünyanın her yerinde var olan böcekler adaptasyon yetenekleri ile nam salmışlardır. Bu yeteneklerinin bir ayağı da bacaklarındaki modifikasyonlardır. Yalnızca bacak yapıları ile dahi bu denli çeşitlilik gösteren böcek familyasının sahip olduğu genel çeşitliliği tahayyül etmek dahi zor geliyor olabilir özellikle onlara ve gösterdikleri çeşitliliğe bu kadar duyarsızken.

Kaynakça
  1. Földvári, M., et al. (2019). "Jumping and Grasping: Universal Locking Mechanisms in Insect Legs." Insect Systematics and Diversity 3(6)
  2. Cruse, H. and C. Bartling (1995). "Movement of joint angles in the legs of a walking insect, Carausius morosus." Journal of Insect Physiology 41(9): 761-771.
  3. https://www.nps.gov/ever/learn/nature/insects.htm
  4. https://thedragonflywoman.com/2010/12/10/insect-legs/
  5. https://wiki.bugwood.org/Insect_Biology
Benzer Makaleler
Bitkiler de Konuşur
Kahve ya da Çay Tercihimizi Genler mi Belirler?
Arılar Kovanlarını Nasıl Koruyor; Propolis ve Arı Sütü
Uyku Gerçekten Dinlendirir Mi?
Hapşırmak Sadece İnsanlara Mı Özgüdür?
Böcekler Neden Işık Etrafında Toplanır?
Aksolotl Semenderleri Beyinlerini Nasıl Yenileyebiliyor?
Acıyı Algılayamayan Beynimiz Nasıl Ağrıyor?
İlk Hücre Teorisi: Yaşam Nasıl Ortaya Çıktı?
İlaçlar Nasıl Onaylanıyor?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER