Konya Bilim Merkezi BilimUp
 / 

Yıldızlar Neden Göz Kırpar?

Ayşe Edanur Başer
2 dk
1261

Özellikle sıcak yaz gecelerinde terasta uzanıp gökyüzünü izlerken yıldızların titreştiğini fark ederiz. Yıldızlardan farklı olarak gezegenler ise sabit ışık yayarlar. Peki yıldızlar bize göz kırparken gezegenler neden sabittir?

Cisimleri görebilmemiz için ışığın cisimlere ulaşması gerekir. Benzer şekilde uzaydan gelen ışınların Dünya etrafındaki hareketli ısınmış havayı geçmesi gerekir. Oldukça uzaktaki yıldızların ışığının titreyip göz kırpmasına neden olan durum, bu türbülanslı sıcak hava katmanıdır. Dünya’nın etrafını saran bu hava tabakası, farklı hızlarda dönerek hareket eder. Hız farkına sıcaklık sebep olur. Sıcaklığı artan havada fazla enerji birikmesi havanın daha hızlı hareket etmesine sebep olur. Tam tersi soğuk hava daha yavaş hareket eder. Hız farkının yanı sıra sıcak havanın soğuk havadan daha hafif olması, hava katmanı içerisinde türbülanslar oluşmasına sebep olur. Van Gogh’un “The Starry Night” tablosu, bu hava hareketlerinin sanattaki gösterimi olarak kabul edilebilir.

Yıldızlardan gelen ışık, hareketli hava tabakası içerisinde ilerlerken saçılmalara ve kırılmalara uğrayarak bükülür. Sıcaklık ve hız bakımından farklı katmanlar arasında ilerlerken ışığın bükülme açıları değişir. Bu durum, yıldızların görüntüsünün titremesine sebep olur. Yıldızların titreşimleri incelenerek rüzgârın nasıl hareket ettiği de dahil olmak üzere hava durumuyla ilgili çeşitli bilgiler hakkında yorum yapılabilmektedir.

Parlayan Yıldızlara Rağmen Işık Yayan Gezegenler Neden Göz Kırpmaz?

Yıldızlar Dünya’dan o kadar uzaktadır ki güçlü teleskoplarla gözlendiklerinde bile nokta gibi görünürler. Gezegenler ise teleskopla gözlemlendiklerinde bir disk gibi görünürler. Dünya atmosferinin noktasal ışık kaynağı olan bir yıldızın ışığını dağıtması bir gezegeninkine kıyasla daha kolaydır. Boyut farkından dolayı gezegenlerden daha kalın ışık hüzmesi atmosferden geçer. Gelen ışık hüzmesinin kalın olması ışığın saçılmasını zorlaştırdığı için gezegenleri sabit bir ışık kaynağı olarak görürüz.

Bu bilgilerle birlikte Ay gibi atmosferi olmayan uydu veya gezegenlerde yıldızlar sürekli parlar şekilde görülür. Bunun başlıca sebebi, gelen ışığın atmosfer gibi saçılmaya sebep olabilecek bir engelle karşılaşmamasıdır. Astronotlar da uzayda yıldızları benzer şekilde titreşmeksizin gözlemlerler.


Kaynakça
  1. Whitehead, L., Huizinga, J., & Mossman, M. (2012). Why do stars twinkle, and do they twinkle on Mars? American Journal of Physics, 80(11), 980–984. doi:10.1119/1.4739056 
  2. Arthur, C. (1997). Why do stars twinkle? Science and Children, 35(1), 61. 


Benzer Makaleler
Ay Denizlerdeki Suyu Nasıl Çeker?
2023 Nobel Fizik Ödülü: Attosaniye Nedir?
Karanlık Enerji Nedir?
Değişimin Tanımı: Maddenin Halleri
Küçük Parçacıkların Büyük Etkisi: Heisenberg Belirsizlik İlkesi
Çernobil Nükleer Felaketi Nasıl Gerçekleşti?
Elektrik Nedir ve Nasıl Keşfedilmiştir?
Rüzgar Tulumu Nasıl Çalışır?
Bumerang Nasıl Çalışır?
Anti-Madde Nedir?  Anti-Madde İle Karşılaşırsanız Yok Olur Musunuz?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER