Yardım ederken neye göre yardım ederiz? Sizce yardım etmek içgüdüsel bir davranış mı yoksa bilinçli olarak karar verdiğimiz bir davranış mı? Yardım ettiğimiz kişileri neye göre seçeriz?
Yardım etmek, büyüklerimiz tarafından bizlere öğütlenen öğretilerimizden biri. Üstelik sadece büyükler tarafından yapılan bir aktarım değil, kültürel ve kadim öğretiler arasında da yer alıyor. Yardım etmek toplum yararına işler yapabilmemizi de sağlıyor.
Bazı insanlar toplum için, doğa için veya başkalarına yardım ederken bazı insanlar ise kendilerinin daha çok fayda sağlayacağı yardımlar yapıyor. Teoride ikisi de yardım etme davranışı, pratikte ise kişisel çıkar üzerine yapılan yardım ile başkalarının faydasına yapılan yardımı psikolojik olarak ayırabiliyoruz.
Yaptığımız her faaliyetin beynimizde fizyolojik bir yeri olabilir mi? Yukarıda, bahsettiğim kişisel çıkar üzerine yardım etme faaliyetimizle daha çok başkasının yararına yapılan yardım faaliyetlerimizi beynimiz ayırt edebilir mi?
“Current Biology” dergisinde yayımlanan, bir makaleye göre prososyal davranış olarak adlandırılan, başkası için yapılan yardım davranışları, beynimizin ön taraflarında yer alan (anterior singulat korteks girus) ACCg, bölgesini aktive ettiği görülmüştür. Ayrıca, bu bölge prososyal davranışlar sırasında aktif olan tek bölge. İlginç olan şu ki, bu bölge kendi çıkarımız için yaptığımız iyiliklerde aktif hale gelmiyor. Elbette ki başkalarına karşılıksız yardım etmek daha çok efor istiyor. Bu eforu sarf edebilmek için empati kurabilmek bir motivasyon kaynağı olabilir. Araştırmaya katılan gönüller arasında empati yetenekleri güçlü olanların, ACCg bölgesinde daha güçlü bağlantılara sahip oldukları görülmüştür.
Her ne kadar aldığımız öğretilere göre yardım etmek öğretilse de her insan aynı şekilde yardım etmeye karar vermiyor. İnsan için zorlayıcı olabilecek bu davranış, bir karar almayı gerektiriyor. Bu kararı, vermeyi neyin tetiklediğini ve beyindeki işleyiş mekanizmasını anlamak karmaşık olabilir. Ancak, yapılan bu çalışma insan psikolojisini ve bedenindeki karşılığını anlamamıza yardımcı olabilecek atılan adımlardan biri.
