Parmak kıtlatmak birçok kişinin büyük bir keyif aldığı yaygın bir davranıştır. Bazı insanlar için stres atmanın bir yolu olan bu alışkanlık, çeşitli tartışmalara sahiptir. Çıkan sesin nasıl oluştuğu, bu esnada eklemlere herhangi bir zarar verilip verilmediği birçok insan için merak konusudur.
Los Robles Hastanesi ortopedi cerrahı Dr. Greg Tchejeyan, parmak eklemlerinin kıtlatılmasının ilerleyen yıllarda artrite sebep olacağı iddialarının bir efsaneden ibaret olduğunu belirtmiştir. Sesin çıkmasına sebep olan olayın eklem sıvısındaki çözünmüş gazların uygulanan kuvvet etkisiyle hızla salınarak çıtlama sesine neden olduğunu da eklemiştir. Parmak eklemlerini çıtlatmanın eklemlerde kireçlenme gibi herhangi bir hasara yol açtığına dair bir kanıt yoktur. Hatta bunu kanıtlamak isteyen bir doktor, hayatı boyunca düzenli olarak sadece bir elinin eklemlerini kıtlatmıştır. Düzenli olarak ellerinin röntgenini kontrol eden doktor, iki eli arasında artrit açısından herhangi bir fark bulamadığını belirtmiştir. Daha geniş kapsamlı bir çalışma da benzer bir sonuç elde etmiştir.
Eklemler, bir kapsül ile kaplıdır. Bu kapsülün içindeki boşlukta bitişik kemik yüzeyleri için besinler içeren kayganlaştırıcı bir eklem sıvısı bulunur. Bu sıvıda çeşitli çözünmüş gazlar bulunmaktadır. Parmağı kıtlatmak için bir kuvvet uygulandığında kapsülün gerilmesi eklem içindeki basıncı düşürür. Sinoviyal sıvıda önceden çözülmüş olan gazla doldurulan bir vakum oluşturur. Bu durum, karakteristik “kıtlama” veya “çıtlama” sesini üreten bir kabarcık oluşturur. Üst üste iki kez aynı parmağın kıtlatılamamasının sebebi de gaz kabarcıklarının eklemde tekrar birikmesinin biraz zaman almasıdır.
Çömelme veya öne doğru eğilme sırasında dizlerin kıtırdaması veya çıtırdaması gibi eklem seslerinin çoğunun kaynağı belirsizdir. Bu sesler, diz kapağının aşağıdaki kemiklere sürtünmesinden veya düzensiz bir yüzey boyunca kayan bir tendondan gelebilirler. Bununla birlikte; ağrı, şişlik veya diğer eklem semptomları olmadığında bu sesler muhtemelen endişelenecek bir şey değildir ve onları engellemenin tam olarak kesin bir yolu yoktur.
Parmak eklemlerini çıtlatmak muhtemelen zararsızdır. Ara sıra aşırı şiddetli parmak eklemi çıtlatmasından kaynaklanan çıkıklar veya tendon yaralanmaları rapor edilmiş olsa da bu tür problemler istisna olarak görülmektedir.
