Evden çıkmadan önce herhangi bir tehlike ihtimaline karşı ocağı, ütüyü vs. kontrol ederiz. Bu davranışlarımız gayet normaldir. Obsesif kompulsif bozukluğu olan biri bu davranışları çok daha fazla tekrarlar. Evden çıkmak onlar için uzun vakitler alabilir. Obsesif kompulsif bozukluk nedir? Gelin, insanların hayatını cehenneme çeviren bu hastalığı beraber inceleyelim.
OKB daha önce de tanımlanmış olmasına rağmen bilimsel olarak on dokuzuncu yüzyıl sonlarında ilk olarak Freud tarafından bugünkü bilgilerimizle örtüşen şekilde betimlenmiştir. Freud, obsesif kompulsif davranışların klinik belirtilerini şu şekilde açıklamıştır: “Hastanın zihni gerçekte kendisini hiç ilgilendirmeyen düşüncelerle doludur ve kendisine yabancı gelen dürtüler hissetmektedir. Belli zamanlarda karşı duramadığı eylemlere geçmek zorunda kalır. Zihnine takılan bu düşünceler hasta için hiçbir anlam taşımadığı için çoğu kez kendisine de saçma gelir. Karşı koymayı bir türlü başaramadığı bu düşünceler onu bitkin düşürene dek oyalar ve bir ölüm kalım sorunuyla karşılaşmışçasına kaygılandırır”.
OKB’si olan kişiler, çoğu zaman endişe verici düşüncelere kapılırlar ve bu düşünceler zaman içerisinde beyinde saplantı (obsesyon) haline gelir. Saplantılar, kişide çeşitli kaygılar oluşturur. Kişi, saplantıların ve kaygıların önüne geçebilmek için tekrarlanan davranışlar yapmaya başlar. Bu davranışlara psikolojide kompulsiyon denir. Bunlardan en yaygın olanları yıkama ve kontrol etmektir. Diğer zorlayıcı davranışlar arasında sayma, tekrarlama, istifleme ve nesneleri birbirleriyle tam olarak aynı hizada tutmak için sonsuz bir şekilde yeniden düzenleme yer alır.
Obsesif düşünceler çeşitli konuları kapsar, ancak çoğu kez kişinin kendisinin ve başkasının zarar görmesiyle ilgilidir; hastalık kapma korkusu veya tamamlanan bir işin tatmin edici olup olmadığına ilişkin kuşkuları da içermektedir.
Örneğin; kişi, mikrop kapmamak için çevresindeki her şeyi sürekli yıkamak ister. Mikrop kapıp hastalanma ve zarar görme düşüncesi obsesyon, sürekli yıkama hali ise kompulsiyondur.
Bir adam, her gece yataktan kalkar ve tüm kapıların kilitli olup olmadığını kontrol eder. Yatağa döndüğünde kapılardan birinin kilitlenmediği düşüncesine kapılarak rahatsız olur. Bir kadın ise çocuğunu yaralama ihtimalinden korktuğu için her kesici alet aldığında paniğe kapılır. Bu insanlar, OKB belirtileri gösterirler.
Çoğu zaman, düşüncelerinin anlamsız veya abartılı olduğunu ve davranışlarının gerçekten gerekli olmadığını bilirler. Ancak bu bilgi onların takıntılarından kurtulmak için yeterli değildir.
Yapılan çoğu araştırma sonucunda OKB’ye sahip olan bireylerde, beynin ilkel ( titizlik, şiddet ve cinsellik) dürtüleri denetleyen bölümlerinde serotonin eksikliği olduğu gözlemlenmiştir. Aynı zamanda bazı aile çalışmaları sonucunda, bozuk genlerin OKB’ye duyarlı olduğu öne sürülmüştür.
Bu hastalığın tedavisinde, kişinin tanısına ve hastalık ciddiyetine göre ilaç ve bilişsel davranış terapilerine başvurulur. Çoğu zaman erken yaşlarda başlayan bu hastalık tedavi edilmezse kronik bir hal alır. Çevrenizde veya kendinizde belirtilen tarzlarda semptomlar gözlemliyorsanız, hastalık kronik bir hal almadan önce ilgili hekime başvurmanız size fayda sağlayacaktır.
