İnsan vücudu harika bir sistemler bütünüdür ve arada bir, bizi hayatta ve iyi durumda tutmak için çok çalıştığını hatırlatacak bir şeyler yapar. Mide guruldaması bu hatırlatıcılardan biridir. İster homurdanma ister guruldama ister hırıltı diyelim, zaman zaman hepimizin karnından bu sesler gelir. Midemizin bazen sesini duyurma ihtiyacı hissetmesinin tamamen mantıklı bir açıklaması vardır. Mide ve ince bağırsaktan kaynaklanan mide gurultusu, sindirim sisteminin nasıl çalıştığına daha yakından bakılarak açıklanabilir. Mide guruldamasının fizyolojik kaynağı, mide ve ince bağırsaklardaki kas faaliyetidir.
Sindirim sistemi, yutak, yemek borusu, mide ve ince ve kalın bağırsaklardan oluşan, ağızdan anüse uzanan toplam uzunluğu yaklaşık 8-9 m olan açık uçlu bir tüp olarak tanımlanabilir. Bu tüp, sindirimde önemli roller oynayan dişler, dil, karaciğer ve pankreas gibi çeşitli organlara ve kanallara bağlanır. Sindirim sistemi hakkında bilinmesi gereken en önemli şeylerden biri, yiyeceğin itilme şeklidir. Bu tüp içinde mideye ulaşan yiyeceklerin öğütülmesi, sindirilmesi ve bağırsaklara taşınması gibi tüm hareketler kaslar sayesinde gerçekleşir. Mide ve bağırsak kanalında düz kaslar bulunur ve düz kasların kasılma hareketine peristaltizm denir. Kas kasılma dalgaları, peristaltizm adı verilen bu süreçte yiyecekleri, her seferinde birkaç santimetre ağızdan anüse doğru iten bir kasılma halkası içerir. Yemeğinizi sindirim yolunda ilerletmenin yanı sıra, bu kasılmalar aynı zamanda yiyecek, sıvı ve farklı sindirim sularının birlikte çalkalanmasına yardımcı olur ve onları yapışkan bir karışım haline getirir.
Mide guruldaması binlerce yıldır merak konusu olmuştur. Bazı insanlar bu seslerin daha fazla yemek için bir çağrı olduğunu düşünüyor. Ama gerçekte, onlar sadece sindirimin mutlu sesleridir. Mide guruldaması açlıkla ilişkilendirilse de yalnızca açken değil herhangi bir zamanda, aç veya tok bir midede ortaya çıkabilir. Vücudun dışında da duyulabilen ses, sindirim sisteminizin duvarlarının sıkışması ve gerilmesinden kaynaklanır.
Normal şartlar altında mide kasılmaları, dakikada 3 kere meydana gelir. Her kasılmayla birlikte bir miktar hava ve gaz da midede birikir ancak midede eğer herhangi bir sorun yoksa, bu kasılmaları hissetmeyiz. Mide guruldaması bu sürecin sonucunda katı ve sıvılardan oluşan karışımla birlikte hareket eden gazlar ve havadır. Tüm bu bileşenleri itmek için mide ve ince bağırsak, kanalın içeriğini sıkıştırdığında kolay emilebilen parçalara bölünürken hava ve gazlar da sıkışır ve duyduğumuz sesleri oluşturur.
Bu hırıltı mideden gelir ama tek gürültülü organ orası değildir. Ses ayrıca ince bağırsaklardan da gelebilir. Hatta bir araştırmada bağırsak dinlendiğinde seslerin bir guruldama sesi olduğu ve dakikada 5 ile 35 aralığında meydana geldiği saptanmış. Mide ve bağırsak duvarlarının kas kasılmaları da titreşimler ve gürleme sesleri üretir. Genellikle mide ve bağırsaklar boşken daha gürültülüdür çünkü içeride gürültüyü engelleyecek yiyecek ve sıvı yoktur ancak yiyecek varsa, hırıltı daha sessiz hale gelir. Örneğin bir çift spor ayakkabıyı havluyla çamaşır makinesinde yıkamak yerine tek başına çamaşır makinesine koymak gibi. Havlular, etrafta zıplayan ayakkabıların sesini boğarlar. Fakat midede sindirilecek besin yokken gerçekleşen kasılmalar, içerideki hava nedeniyle mideden ses çıkmasına yol açar.
Midemiz boşken sindirim sistemi kaslarımızın çalışıyor olması açlık ve iştahla ilgilidir. Midemiz kendi kendine boşaldıktan yaklaşık iki saat sonra, beyne mesaj göndermek için yerel sinirleri uyaran hormonlar üretmeye başlar. Beyin, peristaltizm sürecini yeniden başlatmak için sindirim kaslarına sinyal göndererek yanıt verir. İki sonuç ortaya çıkar:
Kas kasılmaları; tekrar yemek yiyene kadar, her saat başı, genellikle 10-20 dakika süreyle oluşur.
Bazı durumlarda, aşırı guruldama ve homurdanma, mide rahatsızlığının veya hassas bağırsak sendromu gibi tıbbi bir durumun işareti olabilir. Bu vakalarda, genellikle mide gurultusuna eşlik eden bir dizi ek sindirim sistemi şikayeti olabilir.
Gürültülü bir karnı susturmak için bir ipucu, az sayıda ağır öğünler yerine çok sayıda küçük öğünler yemektir. Ayrıca daha az gazlı yiyecekler yemek hırıltıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Sonuç olarak karın gurultusu aslında, boş midenin gerçekleştirdiği kasılmalar sonucunda oluşan sesten ibarettir. Sağlıklı her insan, bu gurultuyu gün içinde duyabilir. Ne var ki, karın gurultusunun sık tekrarlayan bir durum haline gelmesi ve şiddetinin yüksek olması, sindirim sisteminde bir şeylerin yanlış gitmekte olduğuna işaret eder. Sürekli karın gurultusu yaşayan kişiler bu durumu çoğu zaman yalnızca açlıkla ilişkilendirse de sindirim sistemi bozuklukları devam ettiği sürece bu sorun devam eder. Üstelik, mide tokken bile görülebilir. Ne zaman geleceği belli olmayan karın gurultusu şikayetleri nedeniyle kişi, fiziksel olduğu kadar sosyal açıdan da kendisini zor bir durumda hisseder. Evde, işte, sınavda, okulda veya ofiste başkalarının yanında aniden guruldamaya başlayan mide nedeniyle kişi kendini kötü hissedebilir. Bu nedenlerden dolayı sürekli karın gurultusu, ihmal edilmemesi gereken sağlık sorunlarından olabilir.
