Kendi güneş kremini üreten balık

Güneş kremleri, özellikle yaz aylarında güneş ışınlarından etkilenmemek için birçok insan tarafından kullanılıyor. Zebra balığının ise böyle bir korumaya ihtiyacı yoktur çünkü vücutlarında gadusol isimli bir molekül onları UV ışınlarına karşı korur.

Zebra balığı; kanser, doğumdan gelen bozukluklar, sinir sistemi ve beyinle ilgili yapılan çalışmalarda kullanılan bir model organizma olarak biliniyor. Gadusol molekülü zebra balığında bulunmadan önce; süngerlerde, denizkestanesinde, morina balığının ve tuzlu su karidesinin yumurtalarında ve mantis karidesinin gözlerinde tespit edilmiştir. Bilim insanları bu canlıların gadusol molekülünü simbiyotik ilişki içinde oldukları bakterilerden ya da yedikleri alglerden elde ettiklerini düşünüyor. Fakat Oregon State Üniversitesinde yapılan güncel bir çalışmaya göre zebra balığının, gadusol molekülünün bulunduğu diğer deniz canlılarından farklı olarak bu molekülü üretmek için gerekli olan iki enzime sahip olduğu bulunmuştur. Bir diğer deyişle Zebra balığı, gadusole sahip bakterilere ya da alglere ihtiyaç duymadan bu molekülü üretebilmektedir. Balığın molekülü üretmek için kullandığı enzimler bakteri ve alglerdekiyle aynı olmasa da alglerdeki enzim geniyle benzerlik gösterir. UV ışınlarına karşı koruma sağlayan gadusolün üretilmesi için gerekli olan iki enzimin genleri insanlarla ilgili birçok genetik çalışma için kullanılan maya hücrelerine verildiğinde, enzimlerin başarılı bir şekilde üretildiği gözlemlenmiş. Bu şekilde gadusol molekülünün krem ya da ilaçlarda kullanılmak için çok sayıda üretilebileceği ortaya çıkıyor. Bu molekülün temel özelliğinin güneş yanıklarına sebep olan UV-B ışınlarına karşı koruma sağlaması olduğu bilinmektedir. Gadusolün henüz keşfedilmemiş, antioksidan ve stres karşıtı etki gibi farklı özellikleri olabileceği düşünülüyor.