İlk iki ay bebekler ağlama, geğirme, öksürme ve esneme gibi sesler çıkarırlar. 2-5 aylar arasında hoşnutluk belirten gığıldama sesleri ve gülümseme dikkati çeker. 4-8 aylık dönemde sesli ve sessiz harfler içeren tek heceler ile agulamalar başlar. Altıncı aydan sonra "ba-ba-ba" gibi hece yinelemeleri başlar. İlk sözcükler 8-18 aylar arasında ortalama 12. ayda çıkar. 18 aylık olduğunda ise bebek bir düzine sözcüğü tek tek söyleyebilir. İkinci yılın sonuna doğru iki sözcüğü bir araya getirebilir ve sözcük dağarcığı 200'e ulaşır. 2,5 yaş ile birlikte çocuğun sözcükleri 400 civarına ulaşır. Üç yaş ile birlikte çoğu çocuk oldukça iyi konuşmaya başlar, her zaman doğru fiil kalıplarını kullanamasa da cümle kurarak konuşabilir, "nerede", "kim" ile başlayan sorular ve olumsuz cümleler kurmaya başlar. 3,5 yaş ile sözcük sayısı 1000'i aşar. 4,5 yaşındaki çocuk artık düzgün cümlelerle konuşur. Peki bu araştırmalara bakıldığında zamanında dil gelişimi göstermeyen çocuklar çevrenizde mevcut mu? Konuşma gecikmesi neden olabilir?
Yapılan pek çok çalışma doğrultusunda, bazı durumlar çocuklarda geç konuşma riskini artırır. Bunlar doğum öncesi ve doğum sonrası risk faktörleri olarak iki farklı şekilde sınıflandırılabilir. Bebeklerde geç konuşma riskini artıran doğum öncesi faktörler radyasyon veya toksik madde maruziyeti, enfeksiyon, kromozom anomalileri, işitme-görme kaybı ve travma olmak üzere çeşitlilik gösterir. Doğum sonrası faktörler ise prematür doğum, düşük doğum ağırlığı, hipoksi (oksijen yoksunluğu), uzamış sarılık, beslenme bozukluğu, enfeksiyon, doğumsal anomaliler, çevresel uyaran yoğunluğu, anne-bebek etkileşim eksikliği, tek çocuk olma durumu ve düşük eğitim düzeyi şeklinde sıralanabilir. Tüm bunlar bebekte geç konuşma riskini artıran önemli faktörlerdir. Bununla birlikte işitme kaybı, işitsel nöropati bozuklukları, otizm spektrum bozukluğu, zeka geriliği, yarık damak-dudak anomalisi, çift anadil varlığı ve psikososyal yoksunluk gibi bazı durumlar doğrudan konuşma gecikmesine neden olabilmektedir. Bunlardan birinin varlığında bebeğin tüm gelişiminin yakından takip edilmesi gerekmektedir. Ev Kimyasallarının Kullanımı Çocuklarda Dil Gecikmelerine Sebep Olabilir Mi? Yeni bir araştırmaya göre, anneleri ev temizleyicileri gibi zehirli kimyasalları sık kullandığını bildiren düşük gelirli evlerden gelen küçük çocukların, 2 yaşına kadar dil gelişiminde gecikmeler gösterme olasılığının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ek olarak, bu çocuklar bir bilişsel gelişim testinde de daha düşük puan almışlardır. Ohio Eyalet Üniversitesi'nde çalışmanın baş yazarı Hui Jiang, bu bulguların, küçük çocukların ebeveynlerine evlerinde zehirli kimyasalları kullanmalarını kısıtlamaları konusunda önemli sonuçlar olduğunu ifade etmiştir. Çalışma yakın zamanda Clinical Pediatrics dergisinde çevrimiçi yayınlanmıştır. Araştırmacılar, Columbus'ta düşük gelirli ailelerde doğan çocukları doğumdan sonraki beş yıl boyunca takip eden 190 ailenin verilerini kullanmışlardır. Çalışmanın başlangıcında, annelere hamilelik sırasında yer ve tuvalet temizleyicileri ve çözücüler gibi ev kimyasallarını kullanımları sorulmuştur. Çocukları 14 ila 23 aylıkken bu sorular tekrar tekrar sorulmuştur. Ayrıca anneler kimyasal kullanımını gerektiren evde küf olup olmadığı, böcek ilacı kullanımları ve diğer kirlilik kaynakları gibi durumları bildirmişlerdir. Çocukların dil gelişimi 14 ila 23 aylıkken ve yine 20 ila 25 aylıkken ölçülmüştür. Araştırmacılar, çocukların nesneleri ve insanları tanıma, yönergeleri takip etme ve nesneleri ve resimleri adlandırma gibi çocukların dili anlama ve ifade etme becerilerini inceleyen standart bir test kullanmıştır.
Sonuçlar, annelerin doğumdan sonra düzenli olarak ne kadar ev kimyasalları kullandıklarını bildirmesine göre, 2 yaşındaki çocuklarının dili ve bilişsel sonuçlarının o kadar düşük olduğunu göstermiştir. Hamilelik sırasında kimyasal kullanımı ile çocuk sonuçları arasında bir bağlantı yoktu, çünkü muhtemelen anneler hamilelik sırasında önemli ölçüde daha az kimyasal kullandıklarını bildirmişlerdir. Anneler doğumdan sonra daha fazla ev kimyasalları kullandıklarını bildirmiştir. Buna göre, annelerin yaklaşık yüzde 20'si hamilelik sırasında toksik kimyasallara maruz kaldığını bildirdi, ancak çocukları 1 ila 2 yaşları arasındayken bu oran yüzde 30'a yükselmiştir. Araştırma baş yazarı “Birçok annenin hamilelik sırasında toksik kimyasallara maruz kalmayı sınırlamayı biliyor gibi göründüğünü, ancak çocukları doğduktan sonra bunun artık bir sorun olmadığını düşündüğünü” söylemiştir.
Araştırmacılar, çocukların yaklaşık 2 yaşına geldiklerinde, beyin gelişiminin en yoğun olduğu zaman olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca, zehirli kimyasalların kullanımı beyin gelişimini engellediğinde, bunun dil ve bilişsel gelişim ile ilgili de sorunlara yol açabileceğinden bahsetmişlerdir. Bu çalışma, annelerin toksik kimyasalları kullanımı ile daha sonraki çocuk gelişimi arasındaki ilişkiyi basitçe analiz etmekte ve bu nedenle kimyasal kullanımının gelişimsel gecikmelere neden olduğunu söylenebileceğini ifade etmektedir. Ancak araştırmacılar sadece bu çalışmanın yeterli kanıt sağlamadığını ve gelecekteki çalışmaların, evdeki zehirli maddelerin erken dil gelişimini bozabileceği mekanizmalarının daha dikkatli bir şekilde incelemesi gerektiğini söylemiştir.
