Konya Bilim Merkezi BilimUp

Eşsiz Avlama ve Tozlaşma Yapısına Sahip Yeni Bir Etçil Bitki Türü “Triantha occidentalis”

İlknur Bahçıvan
3 dk
779

Botanikçiler 20 yıl sonra, Kuzey Amerika'nın batı kıyısında bulunan yeni bir etçil bitki olan “Triantha occidentalis” i tanımladı. Trianthalar diğer etçil bitkilere karşın narin saplı ve güzel beyaz çiçekleri olan mütevazi bir bitkidir. T. occidentalis'in çiçekli sapları yazları iki buçuk metreye kadar uzayabilmektedir ve bu uzun sapları yapışkan salgılarla kaplanmıştır ve kırmızımsı tüyler içermektedir. Botanikçiler ve diğer bilim insanları bu yapışkan tüyler arasında minik sinek ve böceklere rastlasalar da, bu bitkinin tuzakları Venüs sinek kapanları gibi diğer etçil bitkilerin tuzakları kadar çarpıcı ve ayrıntılı olmadığından T. occidentalis'in etçil olabileceği akıllara gelmemiştir. İlk şüphelerle birlikte türlerin etçil bir yaşam tarzına sahip olabileceğine dair ilk işaret olan; fotosentezde yer alan ve aynı zamanda birçok etçil bitkide bulunmayan bir genin eksik olması durumu Triantha occidentalis için incelenmiş ve beklenildiği gibi T. occidentalis'in bir geni eksik bulunmuştur.

Etçil bitkiler genellikle, toprakta düşük düzeyde besin bulunan, güneşli, ıslak habitatlarda bulunduğundan azot ve fosfor gibi mineralleri, tuzaklarına düşürdükleri hayvanlardan karşılarlar. Böylece T. occidentalis'in etçil olup olmadığını test etmek için çiçekli sapına nitrojen-15 izotopları ile etiketlenmiş meyve sinekleri eklenmiştir. İzotop analizlerinden sonra deney sonuçları, T. occidentalis'teki nitrojen-15 oranının önemli ölçüde arttığını göstermiştir. Yapılan başka çalışmalar ile T. occidentalis'in avlarını doğrudan sindiren tüm etçil bitkiler gibi holokarnivor olduğu, yani kendi sindirim enzimlerini salgılayan etçil bir bitki olduğu anlaşılmıştır.


Araştırmalarla birlikte bilim insanları T. occidentalis etçil bitkisinin benzersiz bir özelliğini daha farketmişlerdir. Bu benzersiz özellik, avını yakaladığı tuzaklarının, böceklerle tozlaşan çiçeklerinin bitişik olması durumudur. Bu durum etobur bitkiler arasında benzersizdir, çünkü diğer bitkiler de tozlaşma için böceklerin yaşaması, avlama için de böceklerin ölmesi gereklidir ve bu iki zıt durum bitişik yapıdayken nasıl gerçekleşecekti? Bu bitkinin salgı tüyleri çok yapışkan değildir ve sadece küçük böcekleri yakalayabilmektedir. Sonuç olarak tozlayıcı görevi olan daha büyük ve güçlü arılar ve kelebekler yakalanmamış olur. Çiçekli gövdesinde bulunan yapışkan tüylerle avını ilginç bir şekilde yakalamasıyla dikkat çeken Triantha occidentalis , Kaliforniya’dan Alaska’ya kadar Kuzey Amerika’nın Batı kıyısında, besin açısından fakir, bataklık ama parlak alanlarda yetişmektedir. T. occidentalis araştırmacıları bu bitki hakkında hala cevaplanamamış birçok soru olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca bu T. occidentalis'in keşfiyle onları en çok düşündüren ve şüphelendiren şey, bu bitkinin uzun zamandır bilinmesine rağmen etobur olduğu hiçbir zaman anlaşılmamıştır. Bu durum, Triantha occidentalis gibi etçil başka bitkilerin olabileceğini akıllara getirmiştir.

Kaynakça
  1. A new carnivorous plant lineage (Triantha) with a unique sticky-inflorescence trap Qianshi Lin, Cécile Ané, Thomas J. Givnish, Sean W. Graham.Proceedings of the National Academy of Sciences Aug 2021, 118 (33) e2022724118; DOI:10.1073/pnas.2022724118
  2. O. Kocáb et al., Jasmonate-independent regulation of digestive enzyme activity in the carnivorous butterwort Pinguicula × Tina. J. Exp. Bot. 71, 3749–3758 (2020).
  3. A. M. Ellison, L. Adamec T. J. Givnish, K. W. Sparks, S. J. Hunter, A. Pavlovič, “Why are plants carnivorous? Cost/benefit analysis, whole-plant growth, and the context-specific advantages of botanical carnivory” in Carnivorous Plants: Physiology, Ecology, and Evolution, A. M. Ellison, L. Adamec, Eds. (Oxford University Press, London, 2018), pp. 232–255
  4. T. J. Givnish, E. L. Burkhardt, R. E. Happel, J. D. Weintraub, Carnivory in the bromeliad Brocchinia reducta, with a cost/benefit model for the general restriction of carnivorous plants to sunny, moist, nutrient-poor habitats. Am. Nat. 124, 479–497 (1984).
Benzer Makaleler
Bitkiler de Konuşur
Kahve ya da Çay Tercihimizi Genler mi Belirler?
Arılar Kovanlarını Nasıl Koruyor; Propolis ve Arı Sütü
Uyku Gerçekten Dinlendirir Mi?
Hapşırmak Sadece İnsanlara Mı Özgüdür?
Böcekler Neden Işık Etrafında Toplanır?
Aksolotl Semenderleri Beyinlerini Nasıl Yenileyebiliyor?
Acıyı Algılayamayan Beynimiz Nasıl Ağrıyor?
İlk Hücre Teorisi: Yaşam Nasıl Ortaya Çıktı?
İlaçlar Nasıl Onaylanıyor?
ANASAYFA
RASTGELE
KATEGORİLER
POPÜLER
EN YENİLER