“Arkandan ağlar, uçak geliyor, bak orada ne varmış…” gibi cümlelerle çocuğunuzun kursağından bir lokma geçmesi için akla karayı seçen annelerden misiniz?
Genellikle annelerin bebekleri hakkında en çok şikâyet ettikleri durum beslenmeleridir. Birçok anne, bebeklerini ek gıdaya geçirme süreçlerinde oldukça zorlanmaktadır. Hatta çoğu zaman yemek saati, bebek ve anne için işkence haline gelmektedir. Peki, çocukların ek gıdaya geçiş döneminde nasıl bir yol izlenmeli?
Bebek Liderliğinde Beslenme kısaca BLW ( Baby Led Weaning ) Nedir?
Baby Led Weaning Türkçede, bebek liderliğinde sütten kesme olarak karşılık bulmaktadır. Sütten kesme, bebek yavaş yavaş katı yiyeceklerle tanıştırılırken emzirmenin veya mama ile beslenmenin kademeli olarak azaltıldığı süreyi tanımlar. Bu dönem bir bebeğin hayatı için oldukça önemli bir dönemdir. Çünkü bu dönemde tercih edilen sütten kesme yöntemi çocuklukta, ergenlikte ve yetişkinlik dönemlerinde gıda tercihlerini, yeme davranışlarını ve vücut ağırlığı gelişimini etkiler.
Bebek liderliğinde beslenme, son yıllarda bebekleri ek gıdaya geçiş sürecinde olan annelerin tercihi ettiği bir yöntemidir. Kademeli olarak sütten kesme yollarından bir olan BLW, bebeğe kendi kendine yemek yemesini öğretmeyi amaçlar. Bebek liderliğinde beslenme yönteminin uygulanabilmesi için ilk kural, bebeğin altıncı ayını doldurmuş olması ve herhangi bir destek yardımıyla da olsa dik oturma kabiliyetini kazanmış olmasıdır.
Bebek liderliğinde beslenme yönteminin amacı, insanın doğasında bulunan yemek yeme ve karnını doyurma içgüdüsünü harekete geçirmektir. Bebekler de tıpkı diğer canlılar gibi doğdukları andan itibaren karınlarını doyurma içgüdüsüne sahiptirler. Bundan dolayıdır ki bebeğinizin eline bir şey verdiğinizde yaptığı ilk hareket genellikle onu ağzına götürmektir. Ağzına götürdüğü şeyin yenecek bir şey olduğunu fark ettiği zaman ise onu ısırır, çiğnemeyi dener, ağzından çıkarır veya yutar. Karnını doyurmayı BLW yöntemi ile öğrenen bir bebek ise belli bir süreden sonra önüne konulan yiyecekleri kimsenin yardımına ve kontrolüne ihtiyaç duymadan tüketebilir. Bebek liderliğinde beslenmenin bir diğer amacı da bebeğe yemek becerisini erken dönemlerden itibaren vermektir.
Yemek zamanı geldiğinde bebeğe doğru ortam ve doğru pozisyonda yemek verilmelidir. Örneğin bebek ergonomik bir mama sandalyesine yerleştirmelidir. Bebek liderliğinde beslenme yöntemini uygularken, tıpkı geleneksel yöntemlerde olduğu gibi bebeğe uygun büyüklükte araç gereçler (tabaklar, kaşıklar, çatallar, vs.) kullanılmalıdır. Bu süreçte yiyecekler bebeklere püre halinde verilmemelidir çünkü BLW yönteminde bebekten yiyeceği kendi tanıması ve nasıl yiyeceğini öğrenmesi beklenir.
Bebek liderliğinde beslenme yönteminde bebeğe sunulacak besinlerin kıvamı ve türü oldukça önemlidir. Özellikle bu yöntemin uygulanmaya başlandığı ilk zamanlarda bebeğe sert, taneli ve parça parça kopan yiyecekler verilmemelidir. Bebek henüz bu tarz bir beslenmeye alışık olmadığı için bu gıdalar boğulmaya neden olabilir. Bunun yerine fırında, buharda ya da suda pişirilen gıdalar verilmesi ve gıdanın bebeğin ağzında ezebileceği yumuşaklığa getirilmesi gerekir. Ek gıdaya mevsiminde bulunan tatlı patates, brokoli, havuç, bal kabağı, karnabahar, avokado gibi sebzelerle başlanmalı ve bebek çiğneme alışkanlığını kazandıkça et, makarna, omlet, köfte, tavuk gibi gıdalara geçilmelidir.
BLW yöntemi ile beslenen bebeklerin el ve göz koordinasyonlarının daha hızlı ve sağlıklı geliştiği görülmüştür. Araştırmalar tamamen BLW yöntemiyle beslenen bebeklerin motor becerilerinin, klasik yöntemle beslenen bebeklere göre daha hızlı geliştiğini göstermektedir. Bu sayede bebekler çiğneme becerilerini daha kısa sürede kazanır ve bebeklerin el becerileri daha fazla gelişir. En önemlisi bebek kendisine sunulan yiyeceklerden tercih ettiklerini yer ve yiyeceği ihtiyacı kadar tüketir. BLW yöntemi ile beslenen bebeklerin birkaç ay içerisinde çiğneme kabiliyetleri büyük ölçüde gelişir. Genellikle onuncu ve on ikinci aylar arasında rahatlıkla çatal kullanmaya başlayabilir ve yaklaşık on dördüncü aya kadar kaşık kullanma yetisi kazanabilirler. Ayrıca bu yöntem sayesinde dokuları ve sıcak–soğuk kavramlarını tanımaları da kolaylaşır.
Çiğnemeyi öğrenen bebeğin pütürlü diğer gıdaları tüketmesi zor olmaz ve gıda türüne direnç göstermez. Bu yöntemle beslenme alışkanlığı kazanan bebeklerin yemek ile aralarında kötü bir bağ oluşmayacağından yemek saati bebek ve anne için işkence haline gelmemiş olur. Katı yiyeceklerle tanışan bebekler anneyi boğulma riskine karşı korkutsa da yapılan bilimsel araştırmalar bebek liderliğinde beslenme yönteminin boğulma riski taşımadığını göstermiştir.
